تاثیر نشوز زوجه بر نفقه و شرط تنصیف

رأی دادگاه بدوی

پرونده کلاسه *تصمیم نهایی شماره *
خواهان: اقای م. ب. فرزند ح. با وکالت اقای م. ر. م. فرزند م. به نشانی *
خوانده: خانم ز. م. فرزند م. به نشانی *
خواسته: صدور گواهی عدم امکان سازش به درخواست زوج
گردشکار: اقای م. ب. با وکالت بعدی اقای م. ر. به طرفیت خانم ز. م. دادخواست صدور گواهی عدم امکان سازش بر طلاق در دادگاه خانواده *مطرح نموده است.که پرونده به این شعبه دادگاه ارجاع شده است. پس از جری تشریفات قانونی و اخذ نظریه قاضی مشاور با اعلام ختم رسیدگی وبا استعانت از خداوند متعال به شرح ذیل مبادرت به صدور رای می نماید.:
رای دادگاه
در خصوص دعوی اقای م. ب. فرزند ح. با وکالت بعدی اقای م. ر. م. به طرفیت خانم ز. م. فرزند م. به خواسته صدور گواهی عدم امکان سازش ( طلاق ) به استناد سند ازدواج شماره ۷۲۱۳ مورخ ۱۳۷۰/۱۲/۰۸ و شناسنامه و دادنامه دادگاه تجدیدنظر و فیش پرداختی ونامه مشاور به شرح متن دادخواست تقدیمی ، با این توضیح که حسب اظهارات خواهان در شرح دادخواست و در جلسه دادگاه و مستندات ابرازی وی از جمله مندرجات سند نکاحیه شماره ۷۲۱۳ دفتر رسمی ثبت ازدواج شماره ۱۳ *طرفین در مورخ ۱۳۷۰/۱۲/۰۸ به علقه زوجیت و نکاح دائم یکدیگر درامده و زندگی مشترک خویش را اغاز نموده اند برابر نظریه دایره مشاوره و مددکاری به لحاظ اصرار زوج بر طلاق سازشی حاصل نگردید. لذا خواهان به خواسته فوق طرح دعوی نموده تا با اختیار قانونی زوجه اش را مطلقه نماید. و اظهار داشته جهت جلوگیری از تخریب روح و جسم یکدیگر و علی رغم تلاشهای بزرگان امکان ادامه زندگی مقدور نبوده و تصمیم به جدایی گرفته و خوانده مهریه واجرت المثل ایام زندگی مشترک نفقه و سایر حقوق شرعی خود را به استناد مدارک ارائه شده و دادنامه های صادرشده دریافت نموده است.و بلحاظ عدم تمکین خوانده اقدام به ازدواج مجدد نموده است.ده سال است.که اختلاف دارند وجدا زندگی می کنند. زوجه در مقام دفاع اظهار داشته ، راضی به طلاق نبوده است.و چنانچه خواهان مصر بر طلاق است.همه حق و حقوقاتش را باید پرداخت نماید. مهریه من را پایمال کردند. و بخدا می سپارم اجرت المثل ایام زندگی قبلا رای صادر شده و گرفته است.جهیزیه مستهلک شده است.یک خانه دارند که سه دانگ ان بنام خانم و سه دانگ بنام اقا می باشد. نظر به مجموع اوراق و محتویات پرونده ، دعوی خواهان و مستندات ابرازی وی از جمله مندرجات سند نکاحیه پیش گفته که مبین علقه زوجیت دائم طرفین می باشد. وبا توجه به اظهارات طرفین در جلسه رسیدگی مورخ ۱۴۰۰/۱۲/۰۲ دادگاه و نظر به این که تلاش دادگاه ومساعی داوران در جهت رفع اختلاف و ایجاد صلح و سازش زوجین موثر نبوده و زوج اصرار بر طلاق دارد. لذا دادگاه توجها به مجموع محتویات پرونده و اصرار زوج بر طلاق و به استناد مواد ۱۲۸۶٫۱۲۸۴٫۱۱۳۳ و ۱۲۸۷ قانون مدنی و مواد ۲۸٫۲۷٫۲۶٫۲۴ و ۲۹ قانون حمایت خانواده مصوب یکم اسفند ۱۳۹۱ونظریه قاضی مشاور گواهی عدم امکان سازش بین زوجین را صادر می نماید. زوج می تواند این گواهی را در صورت قطعیت به یکی از دفاتر رسمی ثبت طلاق ارائه و با رعایت موازین قانونی وشرعی نسبت به اجرای طلاق وثبت ان اقدام نماید. مهریه مطابق سند نکاحیه و طبق دادنامه *و دادنامه تجدید نظر ۹۹۰۹۹۷۵۶۱۲۲۰۰۹۴۴ شعبه دوم پرداخت شده است. اجرت المثل طی دادنامه شماره *و پس از گذشت مهلت تجدید نظر خواهی ظرف بیست روز دیگر قابل فرجام خواهی در دیوان محترم عالی کشور می باشد.ع/غ
ع. غ.
رییس شعبه *

رأی دادگاه تجدیدنظر استان

تاریخ رسیدگی: ۱۴۰۱/۰۶/۱۴
تجدیدنظرخواه: خانم ز. م. فرزند م.
تجدیدنظرخوانده: اقای م. ب. فرزند ح. با وکالت اقای م. ر. م.
تجدیدنظرخواسته: رای شماره **۰۱/۰۲/۲۷ صادره از شعبه *
تاریخ ابلاغ رای بدوی به تجدیدنظرخواه: ۱۴۰۱/۰۲/۲۷
تاریخ وصول دادخواست تجدیدنظر: ۱۴۰۱/۰۳/۱۷
مرجع رسیدگی کننده: شعبه *
هییت شعبه: اقایان ع. ا. ص. ن. رییس و ا. م. ن. مستشار دادگاه تجدیدنظرخراسان جنوبی
خلاصه جریان پرونده:
در این پرونده ، اقای م. ب. فرزند ح. با وکالت بعدی اقای م. ر. م. ، به طرفیت خانم ز. م. فرزند م. ، دادخواستی به خواسته صدور گواهی عدم امکان سازش ( طلاق ) ، تقدیم دادگاه نموده است. پرونده در شعبه *مورد رسیدگی قرار گرفته است.و پس از سیر مراحل دادرسی ، دادگاه ختم رسیدگی را اعلام و گواهی عدم امکان سازش بین زوجین را صادر نموده است. با ابلاغ رای ، خوانده ، نسبت به ان اعتراض کرده و پرونده به شعبه *ارجاع شده است. این دادگاه پس از بررسی محتوای پرونده و مشاوره و حصول توافق ، با اعلام ختم دادرسی به شرح ذیل انشای رای می کند.
* رای دادگاه تجدیدنظر *
در خصوص تجدیدنظرخواهی خانم ز. م. فرزند م. ، به طرفیت اقای م. ب. فرزند ح. با وکالت اقای م. ر. م. ، نسبت به رای شماره **۰۱/۰۲/۲۷ صادره از شعبه *، به شرح مندرج در گردش کار؛ نظر به اینکه با وجود دعوت زوجین به اصلاح ذات البین و ارجاع موضوع به داوری ، زوج از تصمیم خود بر طلاق منصرف نشده و طبق قاعده ی الطلاق بید من اخذ بالساق بر اساس رای صادره ( گواهی عدم امکان سازش ) ایرادی وارد نیست. در خصوص نفقه ی زوجه نیز سابقا حکم صادر شده و در جریان اجرا می باشد. در خصوص اجرت المثل ایام زوجیت نیز طبق دادنامه ی شماره ی *، سابقا تصمیم گیری شده و از مدت ها قبل از ان ، زوجین جدا از یکدیگر زندگی می کنند و انجام کار به دستور زوج ، پس از تاریخ صدور دادنامه ، منطقا سالبه به انتفای موضوع است.و با توجه به پرداخت اجرت المثل ، زوجه استحقاق نحله ندارد. در خصوص جهیزیه نیز با توجه به اینکه در زمان مفارقت ، زوج منزل مشترک را ترک نموده و دلیلی بر اینکه اقلامی از جهیزیه را با خود برده باشد. ، ارائه نشده و منطقا نیز جهیزیه ی زوجه در این سال ها مستهلک شده و ادعای زوجه مبنی بر تخریب یا فروش برخی از اقلام ان توسط زوج در طول زندگی مشترک ، اقتضای دعوای علیحده دارد. ، لذا در این قسمت ها تجدیدنظرخواهی منطبق بر شقوق ماده ی ۳۴۸ قانون ایین دادرسی مدنی نبوده و غیر وارد تشخیص و به استناد ماده ی ۳۵۸ قانون مذکور ضمن رد تجدیدنظرخواهی ، دادنامه ی تجدیدنظرخواسته تایید می گردد. ولیکن در خصوص شرط ضمن عقد ناظر به تنصیف اموال ، اگر چه اصل سند نکاح مشتمل بر شرط مذکور ارائه نشده ولیکن زوج منکر پذیرش شرط مذکور نمی باشد. و با توجه به اوضاع و احوال زندگی مشترک زوجین از ابتدا ، من جمله عدم باروری زوجه که مستنبط از اظهارات طرفین به سبب وضعیت جسمانی زوج بوده و اینکه زوجین حسب الاقرار خودشان از سال ۱۳۹۲ به صورت جدا زندگی می کنند و با این حال پس از چند سال از تاریخ مفارقت و صرفا در زمانی که زوجه قصد ادامه ی تحصیل در شهر دیگری را نموده ، دعوی الزام به تمکین مطرح و رای بر نشوز زوجه صادر شده است ، فی المجموع در نظر دادگاه این امر که تقاضای طلاق ناشی از تخلف زوجه از وظایف همسری یا سوی اخلاق و رفتار او باشد. احراز نمی گردد. و بنابراین زوجه مستحق شرط تنصیف تشخیص می گردد. در خصوص دارایی موجود زوج از ناحیه ی زوجه سه دانگ یک باب منزل مسکونی ، ۶۶۰ سهم از شرکت احیای صنایع خراسان ، یک دستگاه خودروی سواری و پاداش بازنشستگی زوج ، معرفی شده است.که منزل مسکونی مذکور بالمناصفه متعلق به طرفین بوده و پس از خرید زمین توسط زوج و ساخت مشارکتی ان ، سه دانگ منزل به نام زوجه منتقل شده و در مورد سهم شرکت احیای صنایع خراسان نیز طبق اقرار زوجه همزمان میزان مساوی سهم ( ۵۰ سهم ) برای هر یک از زوجین خریداری شده ( میزان فعلی سهام ناشی از افزایش سرمایه ی شرکت می باشد. ) بنابراین با توجه به ماهیت و فلسفه ی وضع شرط تنصیف ، از این بابت حقی برای زوجه قابل احتساب نمی باشد. و در خصوص پاداش بازنشستگی ، صرف نظر از اینکه در شمول شرط تنصیف ( اموالی که در ایام زناشویی به دست امده ) بر پاداش بازنشستگی محل تردید است ، با توجه به اینکه پاداش مذکور چند سال قبل به زوج پرداخت و پس از ان زوج اجرت المثل ایام زوجیت را پرداخت و ازدواج مجدد نموده ، ادعای زوج بر هزینه ی کل ان ، مقرون به واقع می باشد. و وجود ان در حال حاضر محرز نیست و از این جهت نیز زوجه مستحق شناخته نشده و اما در خصوص خودروی سواری سمند ، اگر چه خودروی مذکور پس از مفارقت زوجین خریداری شده است.ولیکن اولا عموم و اطلاق شرط مزبور شامل خودروی مذکور می شود. ثانیا طبق اظهارات طرفین قسمتی از وجه خرید خودرو از محل فروش خودروی پیکان سابق بوده است ، با وصف مذکور دادگاه در این قسمت تجدیدنظرخواهی را وارد تشخیص و به استناد بند ه ماده ی ۳۴۸ و مواد ۱۹۸ و ۳۵۸ قانون ایین دادرسی مدنی ، رای بر الزام زوج به پرداخت مبلغ سیصد میلیون ریال از بابت شرط مزبور در حق زوجه صادر می نماید. . رای صادره حضوری و ظرف مهلت بیست روز از تاریخ ابلاغ ، قابل فرجام خواهی در دیوان عالی کشور می باشد. ٪
ع. ا. ص. ن. ا. م. ن.
رییس شعبه *مستشار دادگاه تجدیدنظر *

رأی شعبه دیوان عالی کشور

« باسمه تعالی
فرجام خواه: ۱ اقای م. ب. با وکالت اقای م. ر. م. ۲ خانم ز. م.
فرجام خوانده: ۱ خانم ز. م. ۲ اقای م. ب.
فرجام خواسته: دادنامه شماره ۳۹۲۱ صادره از شعبه *
تاریخ ابلاغ دادنامه به فرجام خواه: ۱۴۰۱/۶/۱۵
تاریخ وصول دادخواست فرجامی: ۱۴۰۱/۷/۲
مرجع رسیدگی: شعبه *
هیات شعبه اقایان: ع. ن. ( رییس ) ع. ک. ص. س. ( مستشار ) س. م. ( عضو معاون )
خلاصه جریان پرونده:
خواهان اقای م. ب. دادخواستی با انضمام رونوشت های سند ازدواج شماره ۷۲۱۳ مورخ ۷۰/۱۲/۸ دفتر رسمی ازدواج شماره سیزده بیرجند و شناسنامه و نامه مشاوره و دادنامه استنادی به طرفیت خوانده ز. م. به خواسته صدور گواهی عدم امکان سازش جهت اجرای صیغه طلاق در محاکم خانواده *مطرح نموده است.و خواهان در شرح خواسته مرقوم نموده که به موجب سند نکاحیه استنادی خوانده همسر دائمی اینجانب است.و به لحاظ بروز اختلافات با توجه به وصول اجرت المثل و نفقه و سایر حقوق از جانب زوجه و عدم تمکین مکرر وی که منجر به ازدواج مجددم شده است.صدور گواهی عدم امکان سازش جهت اجرای صیغه طلاق مورد استدعاست پرونده جهت رسیدگی به شعبه *ارجاع شده است.و جلسه رسیدگی دادگاه مورخ ۱۴۰۰/۱۲/۲ در وقت مقرر با حضور طرفین برگزار شده است.و خواهان گفته خواسته به شرح داخواست تقدیمی است.و چند سال است.اختلاف داریم و نمی توانیم به زندگی مشترک ادامه دهیم و مهریه و اجرت المثل و نفقه اش را داده ام و خوانده در پاسخ گفته من راضی به طلاق نیستم و اجرت المثل را گرفته ام و مهریه ام را طلبکارم و اگرچه رای دادگاه صادر شده و مرا محروم نموده است.و جهیزیه ام مستهلک شده است.و دارایی زوج یک ماشین سمند و سهام ۶۶۰ سهم از شرکت احیای صنایع خراسان و صد میلیون تومان وجه نقد پاداش بازنشستگی دارد. و منزل به صورت سه دانگ سه دانگ مالک می باشیم و زوج گفته مهریه اش را داده ام و حکم دادگاه دارم. و سه دانگ منزلم را به نام وی نموده ام و ماشین سمند دارم. و ده سال است.جدای از همدیگر زندگی می کنیم و سهام ادعای را نیز دارم. و پول بازنشستگی به مبلغ ادعایی نبوده است.و زوجه اظهار نموده که من معلم بودم و حقوقم را گرفته است.باید برگرداند و زوج بیان نموده قبول ندارم. حقوقش را در منزل من خرج نکرده است.دادگاه قرار ارجاع امر به داوری جهت اصلاح ذات البین زوجین صادر نموده داور زوج اقای ف. ب. نظر به عدم امکان سازش زوجین داده است.و قاضی مشاور خانواده نیز نظر به عدم امکان سازش زوجین دارند اقای م. ر. م. طبق لایحه شماره ۳۶۰۵ مورخ ۱۴۰۱/۲/۵ وکالت خود را ز جانب زوج اعلام کرده است.و رونوشت دادنامه های نفقه و حکم قطعی تمکین زوجه که خوانده محکوم به ان در حق زوج گردیده از برگ ۶۳ تا ۷۱ ضم پرونده شده است.و گواهی نشوز زوج طبق برگ ۷۲ ضم سابقه شده است.دادگاه با توجه به محتویات پرونده ختم رسیدگی را اعلام و با صدور دادنامه شماره ۳۵۷۴ مورخ ۱۴۰۱/۲/۲۷ به شرح برگهای ۸۶ و ۸۷ پرونده گواهی عدم امکان سازش جهت اجرای صیغه طلاق باین یایسه با تعیین تکلیف حقوق مالی زوجه ناشی از زوجیت با توجه به فقدان فرزند مشترک صادر و اعلام نموده است.و با ابلاغ دادنامه مذکور به طرفین زوجه از ان تجدیدنظر خواهی نموده است.و پرونده بابت رسیدگی به شعبه *ارجاع گردیده است.و جلسه رسیدگی شعبه مذکور محترم در مورخ ۱۴۰۱/۶/۱۲ در وقت مقرر با حضور طرفین برگزار شده است.و طرفین اظهارات جلسات قبل را تکرار نموده اند و دادگاه با توجه به محتویات پرونده ختم رسیدگی را اعلام و چنین رای صادر نموده اند. در خصوص تجدیدنظرخواهی خانم ز. م. فرزند م. ، به طرفیت اقای م. ب. فرزند ح. با وکالت اقای م. ر. م. ، نسبت به رای شماره **۰۱/۰۲/۲۷ صادره از شعبه *، به شرح مندرج در گردش کار؛ نظر به اینکه با وجود دعوت زوجین به اصلاح ذات البین و ارجاع موضوع به داوری ، زوج از تصمیم خود بر طلاق منصرف نشده و طبق قاعده ی الطلاق بید من اخذ بالساق بر اساس رای صادره ( گواهی عدم امکان سازش ) ایرادی وارد نیست. در خصوص نفقه ی زوجه نیز سابقا حکم صادر شده و در جریان اجرا می باشد. در خصوص اجرت المثل ایام زوجیت نیز طبق دادنامه ی شماره ی *، سابقا تصمیم گیری شده و از مدت ها قبل از ان ، زوجین جدا از یکدیگر زندگی می کنند و انجام کار به دستور زوج ، پس از تاریخ صدور دادنامه ، منطقا سالبه به انتفای موضوع است.و با توجه به پرداخت اجرت المثل ، زوجه استحقاق نحله ندارد. در خصوص جهیزیه نیز با توجه به اینکه در زمان مفارقت ، زوج منزل مشترک را ترک نموده و دلیلی بر اینکه اقلامی از جهیزیه را با خود برده باشد. ، ارائه نشده و منطقا نیز جهیزیه ی زوجه در این سال ها مستهلک شده و ادعای زوجه مبنی بر تخریب یا فروش برخی از اقلام ان توسط زوج در طول زندگی مشترک ، اقتضای دعوای علیحده دارد. ، لذا در این قسمت ها تجدیدنظرخواهی منطبق بر شقوق ماده ی ۳۴۸ قانون ایین دادرسی مدنی نبوده و غیر وارد تشخیص و به استناد ماده ی ۳۵۸ قانون مذکور ضمن رد تجدیدنظرخواهی ، دادنامه ی تجدیدنظرخواسته تایید می گردد. ولیکن در خصوص شرط ضمن عقد ناظر به تنصیف اموال ، اگر چه اصل سند نکاح مشتمل بر شرط مذکور ارائه نشده ولیکن زوج منکر پذیرش شرط مذکور نمی باشد. و با توجه به اوضاع و احوال زندگی مشترک زوجین از ابتدا ، من جمله عدم باروری زوجه که مستنبط از اظهارات طرفین به سبب وضعیت جسمانی زوج بوده و اینکه زوجین حسب الاقرار خودشان از سال ۱۳۹۲ به صورت جدا زندگی می کنند و با این حال پس از چند سال از تاریخ مفارقت و صرفا در زمانی که زوجه قصد ادامه ی تحصیل در شهر دیگری را نموده ، دعوی الزام به تمکین مطرح و رای بر نشوز زوجه صادر شده است ، فی المجموع در نظر دادگاه این امر که تقاضای طلاق ناشی از تخلف زوجه از وظایف همسری یا سوی اخلاق و رفتار او باشد. احراز نمی گردد. و بنابراین زوجه مستحق شرط تنصیف تشخیص می گردد. در خصوص دارایی موجود زوج از ناحیه ی زوجه سه دانگ یک باب منزل مسکونی ، ۶۶۰ سهم از شرکت احیای صنایع خراسان ، یک دستگاه خودروی سواری و پاداش بازنشستگی زوج ، معرفی شده است.که منزل مسکونی مذکور بالمناصفه متعلق به طرفین بوده و پس از خرید زمین توسط زوج و ساخت مشارکتی ان ، سه دانگ منزل به نام زوجه منتقل شده و در مورد سهم شرکت احیای صنایع خراسان نیز طبق اقرار زوجه همزمان میزان مساوی سهم ( ۵۰ سهم ) برای هر یک از زوجین خریداری شده ( میزان فعلی سهام ناشی از افزایش سرمایه ی شرکت می باشد. ) بنابراین با توجه به ماهیت و فلسفه ی وضع شرط تنصیف ، از این بابت حقی برای زوجه قابل احتساب نمی باشد. و در خصوص پاداش بازنشستگی ، صرف نظر از اینکه در شمول شرط تنصیف ( اموالی که در ایام زناشویی به دست امده ) بر پاداش بازنشستگی محل تردید است ، با توجه به اینکه پاداش مذکور چند سال قبل به زوج پرداخت و پس از ان زوج اجرت المثل ایام زوجیت را پرداخت و ازدواج مجدد نموده ، ادعای زوج بر هزینه ی کل ان ، مقرون به واقع می باشد. و وجود ان در حال حاضر محرز نیست و از این جهت نیز زوجه مستحق شناخته نشده و اما در خصوص خودروی سواری سمند ، اگر چه خودروی مذکور پس از مفارقت زوجین خریداری شده است.ولیکن اولا عموم و اطلاق شرط مزبور شامل خودروی مذکور می شود. ثانیا طبق اظهارات طرفین قسمتی از وجه خرید خودرو از محل فروش خودروی پیکان سابق بوده است ، با وصف مذکور دادگاه در این قسمت تجدیدنظرخواهی را وارد تشخیص و به استناد بند ه ماده ی ۳۴۸ و مواد ۱۹۸ و ۳۵۸ قانون ایین دادرسی مدنی ، رای بر الزام زوج به پرداخت مبلغ سیصد میلیون ریال از بابت شرط مزبور در حق زوجه صادر می نماید. رای صادره حضوری و ظرف مهلت بیست روز از تاریخ ابلاغ ، قابل فرجام خواهی در دیوان عالی کشور می باشد. با ابلاغ دادنامه مذکور به طرفین زوجین از ان فرجام خواسته اند و پرونده پس از وصول به دیوان عالی کشور بابت رسیدگی به این شعبه ارجاع گردید.لوایح زوجین و اوراق پرونده و گزارش تنظیمی هنگام شور قرائت می گردد.
هیات شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید. پس از قرائت گزارش اقای س. م. عضو ممیز و ملاحظه اوراق پرونده در خصوص دادنامه شماره ۳۵۷۴ ۱۴۰۱/۲/۲۷ فرجام خواسته مشاوره نموده چنین رای می دهد:
رای شعبه
با توجه به محکومیت قطعی زوجه طبق دادنامه ۱۱۳۱ مورخ ۹۷/۱۰/۲۷ که در شعبه *به شرح دادنامه شماره ۷ مورخ ۹۸/۱/۷ به تمکین در حق زوج و صدور گواهی نشوز زوجه هیات شعبه فرجام خواهی زوج را وارد دانسته و مستندا به بند ۲ ماده ۳۷۱ و بند ج ماده ۴۰۱ قانون ایین دادرسی مدنی رای فرجام خواسته را به لحاظ عدم انطباق با موازین شرعی و قانونی نقض می نماید. و پرونده را جهت رسیدگی مجدد و صدور حکم شایسته به شعبه دیگری از شعب دادگاههای تجدیدنظر استان *ارجاع می نماید.
شعبه *
رییس: ع. ن. مستشار: ع. ک. ص. س. عضو معاون: س. م.