ماده ۸۷۵ قانون مدنی

زنده بودن در زمان فوت – وراثت حمل

شرط وراثت زنده بودن در حین فوت مورث است، و اگر حملی باشد، در صورتی ارث می‌برد که نطفه او حین‌الموت منعقد بوده و زنده‌ هم متولد شود، اگر چه فوراً پس از تولد بمیرد.

تفسیر ماده ۸۷۵ قانون مدنی

نکته ۱- دومین شرط وراثت زنده بودن وارث در حین موت مورث است زیرا ارث انتقال قهری مال از متوفی به وارث می‌باشد و بدون وجود منتقل الیه انتقال حاصل نمی‌گردد. بنابراین کسی که وارث قرار می‌گیرد هرگاه وجود او در حین فوت مورث محرز نباشد ارث به او داده نمی‌شود زیرا وجود شرط وراثت، محقق نمی‌باشد.[۲]

نکته ۲- مفاد ماده ۸۷۵ قانون مدنی در مورد وصیت نیز، برای احراز شرط وجود موصی‌له در زمان انشای وصیت، اجراء می‌شود (مواد۸۵۰ و ۸۵۱ قانون مدنی).[۱]

نکته ۳- شرط اصلی وراثت حمل وجود او در زمان فوت مورث است و زنده به دنیا آمدن شرطی است که دلالت بر همان شرط اصلی می‌کند (شرط متاخر).[۱]

نکته ۴- برای ارث بردن، حمل باید به صورت و هیات انسان به دنیا آید، هر چند ناقص باشد. زیرا تنها انسان از حقوق مدنی بهره می‌برد و شخص است. پس، حملی که در زمان تولد به صورت حیوان است ارث نمی‌برد، هر چند زنده باشد.[۱]

نکته ۵- لزومی ندارد که حمل پس از زنده متولد شدن به زندگی ادامه دهد، ولی باید قابل زیستن باشد و زنده متولد شدن نشانه همین قابلیت است. با وجود این، امکان ادامه زندگی ضرورت ندارد.[۱]

نکته ۶- هرگاه پدر و پسری هم زمان یکی در اثر هدم و دیگری به علت غرق بمیرند، هیچکدام از ماترک یکدیگر ارث نمی‌برند. زیرا همزمان فوت کرده و دومین شرط وراث (زنده بودن وارث حین موت مورث) را ندارند.