بخشنامه مزد سال 1372

شماره: 70811

تاریخ: 26‌‌‌‌؍11‌‌‌‌؍1371

شورای عالی کار در جلسه مورخ 20‌‌‌‌؍11‌‌‌‌؍1371 پس از بحث و بررسی راجع به حداقل مزد کارگران در سال 1372 با در نظر گرفتن نقشی که کارگران در روند اصلاح ساختار اقتصادی در زمینه تولیدات دارند و نیز با عنایت به وضعیت اقتصادی کشور و هماهنگ با برنامه‌‌‌های توسعه اقتصادی – اجتماعی و فرهنگی دولت در اجرای ماده (41) قانون کار جمهوری اسلامی ایران از اول سال 1372 حداقل مزد و تاثیر آن بر سایر سطوح مزدی و نیز کمک‌‌‌های غیر نقدی و همچنین مقررات مربوط به پایه سنوات و ‌ارتقاء طبقه (شغل ) کلیه کارگران مشمول قانون کار را در سراسر کشور به شرح زیر تصویب نمود:

1- حداقل مزد روزانه کارگر عادی مشمول قانون کار درسراسر کشور از تاریخ 1‌‌‌‌؍1‌‌‌‌؍1372 با اعمال فرمول (1‌‌‌‌؍1مزد ثابت سال 71 به اضافه 500 ریال ) معادل 994‌‌‌‌؍2 ریال در روز تعیین‌‌‌‌‌‌‌‌‌ می‌گردد.

این تغییر به سایر سطوح مزدی نیز به ماخذ فرمول مذکور (1‌‌‌‌؍1مزد ثابت یا مزد مبنا موضوع ماده (36) قانون کار به اضافه 500 ریال ) در روز تعمیم داده‌‌‌‌‌‌‌‌‌ می‌شود.

تبصره- اعمال افزایش مذکور درمورد واحدهایی که دارای طرح طبقه‌بندی مشاغل مصوب‌‌‌‌‌‌‌‌‌ می‌باشند طبق دستورالعمل اداره کل طبقه‌بندی مشاغل و مزد و بهره‌‌وری‌‌‌‌‌‌‌‌‌ می‌باشد.

2- کلیه کارگران در سال 1372 موظفند مادامی که مجموع دریافتی هر کارگر متاهل یا معیل با احتساب مزد ثابت (یا مزد مبنا) موضوع ماده (36) قانون کار به اضافه کمک هزینه مسکن، خواربار و عائله مندی پس از وضع کسور قانونی (حق بیمه) کمتر از 820‌‌‌‌؍104 ریال در ماه (30 یا 31 روز) باشد، دریافتی وی را به مبلغ 820‌‌‌‌؍104 ریال خالص در ماه ترمیم و پرداخت نمایند. این ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌مابه‌التفاوت که عنوان آن ترمیم دریافتی است جزو مزد ثابت محسوب نمی گردد.

‌تبصره 1- مجموع دریافتی کارگر کارمزدی متاهل یا معیل درماه (30 یا 31 روز) در این بند عبارت است از مزد ثابت به اضافه کمک هزینه مسکن، خواربار و عائله مندی به علاوه حد متوسط کارمزد در آخرین سی یا سی و یک روز کار وی.

‌تبصره 2- منظور از کارگر متاهل در این مصوبه کارگری است که دارای همسر بوده و کارگر معیل کسی است که قانونا افرادی را تحت تکفل داشته باشد.

‌3- در سال 1372 به کلیه کارگران مبلغ 60 ریال روزانه به عنوان «پایه سنوات » و با گذشت یک سال از تاریخ استخدام در سال 71‌‌ تعلق‌‌‌‌‌‌‌‌‌ می‌گیرد که بایستی به مزد آنان اضافه گردد.

‌تبصره 1- اعطای پایه سنوات کارگرانی که مشمول طرح طبقه‌بندی مشاغل مصوب‌‌‌‌‌‌‌‌‌ می‌باشند، بر اساس ضوابط طرح کارگاه مربوطه صورت خواهد گرفت که در هر حال از 60 ریال کمتر نخواهد بود.

در مورد کارگاه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی که مرحله اول طرح طبقه‌بندی مشاغل (شرح مشاغل و جدول تخصیص امتیازات) آنان تا پایان سال 1371 به تایید رسیده باشد حکم این تبصره نافذ خواهد بود مشروط بر آن که طرح مزبور تا پایان شهریور سال 1372 به تایید نهایی برسد.‌‌

‌تبصره 2- به کارگران فصلی که مدت کارشان در طول سال 1371 بیش از 6 ماه باشد میزان مقرر در این بند یا تبصره (1) آن (حسب مورد) تعلق‌‌‌‌‌‌‌‌‌ می‌گیرد.‌‌

در مورد کارگران فصلی که مجموع کارکرد آنان در سال 1371 کمتر از 6 ماه باشد نصف مبلغ پایه مقرر تعلق خواهد گرفت.

4- پرداخت بن کالای اساسی به کارگران در سال 1372، همانند سال قبل صورت خواهد گرفت (بابت کارگران متاهل یا معیل ماهانه 000‌‌‌‌؍7 ریال و کارگران مجرد 000‌‌‌‌؍3 ریال توسط کارفرما به حساب اتحادیه امکان واریز گردد).

5- در کارگاه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی که دارای نظام کارمزدی‌‌‌‌‌‌‌‌‌ می‌باشند نحوه چگونگی افزایش مقرر در بند (1) و تاثیر آن بر روی بخش ثابت مزد و ملاک‌‌‌های کارمزدی مطابق دستورالعمل اداره کل طبقه‌بندی مشاغل و مزد و بهره‌‌وری‌‌‌‌‌‌‌‌‌ می‌باشد.

6- در کارگاه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی که فاقد طرح طبقه‌بندی مشاغل طبق نظام ارزیابی مصوب وزارت کار و امور اجتماعی‌‌‌‌‌‌‌‌‌ می‌باشند افزایش مزد ناشی از ‌ارتقاء طبقه مطابق سال‌‌‌های قبل و طبق دستورالعمل پیوست صورت خواهد گرفت.

7– مقررات این مصوبه شامل حال دانش‌آموزان و دانشجویانی که در ایام تعطیلات تابستانی سال 1372 به طور موقت در کارگاه اشتغال‌‌‌‌‌‌‌‌‌ می‌یابند، نخواهد شد.

8– هر گونه افزایش مزد و مزایا خارج از ضوابط این مصوبه با توجه به وضعیت اقتصادی و تولیدی کارگاه و موقعیت منطقه از طریق انعقاد پیمان‌‌‌های دسته جمعی مذکور در ماده (140) قانون کار پس از تایید وزارت کار و امور اجتماعی ‌‌‌امکان‌پذیر است.

وزیر کار و امور اجتماعی- حسین کمالی

توضیحات لازم در زمینه اجرای بند یک بخشنامه شماره 70811 مورخ 26‌‌‌‌؍11‌‌‌‌؍71

شماره: 28916‌‌‌‌؍ن

تاریخ: 5‌‌‌‌؍12‌‌‌‌؍1371‌‌

به منظور آشنایی کارگاه‌ها و اشخاص ذی‌ربط در زمینه اجرای بند یک بخشنامه شماره 70811 مورخ 26‌‌‌‌؍11‌‌‌‌؍71 راجع به اعمال بند یک مصوبه 20‌‌‌‌؍11‌‌‌‌؍71 شورای عالی کار در مورد سطوح مختلف موجودی در کارگاه‌ها موارد زیر را اعلام می‌دارد :

مزد هر یک از کارگران (منظور از مزد ثابت یا مزد مبنا مندرج در ماده ۳۶ قانون کار و تبصره‌‌های آن) از اول سال ۱۳۷۲ معادل ده درصد به اضافه پانصد ریال در روز افزایش می‌یابد.

نحوه و چگونگی این افزایش در مورد کارگاه‌‌‌‌هایی که دارای طرح طبقه‌بندی مشاغل می‌باشند بر طبق دستورالعمل شماره 28458‌‌‌‌؍ن مورخ 26‌‌‌‌؍11‌‌‌‌؍71 و در مورد کارگران کارمزدی بر طبق دستورالعمل شماره 28634‌‌‌‌؍ن مورخ 26‌‌‌‌؍11‌‌‌‌؍71 این اداره کل که ضمیمه بخشنامه گردیده مشخص شده است.

بنابراین مزد ثابت هریک از کارگران که مشمول هیچ یک از دستورالعمل‌‌های مذکور نیستند نیز از اول سال ۱۳۷۲ عبارت است از:

مزد ثابت جدید از اول سال ۱۳۷۲ (ریال) = 500 + 1‌‌‌‌؍1 × آخرین مزد در سال 1371

مثال: هرگاه مزد ثابت کارگری در اسفند ماه سال ۱۳۷۱ معادل 650‌‌‌‌؍3 ریال در روز بوده باشد مزد ثابت وی از اول فروردین ماه ۱۳۷۲ عبارت است از:

416‌‌‌‌؍4 = 500 + (1‌‌‌‌؍1 × 650‌‌‌‌؍3)

توضیح یک: همان طور که در تعریف مزد ثابت در تبصره یک ماده ۳۶ قانون کار مشخص شده مزایای ثابت پرداختی به تبع شغل مانند حق سرپرستی، فوق العاده شغل، سختی کار و نظایر آن جزء مزد ثابت بوده و در فرمول فوق‌‌‌الذکر لحاظ می‌شوند.

توضیح دو: افزایش مزد بابت پایه سنوات موضوع بنده 3 بخشنامه شماره 70811 مورخ 26‌‌‌‌؍11‌‌‌‌؍71 در سال ۱۳۷۲ پس از اعمال فرمول مذکور صورت خواهد گرفت.

ابوالقاسم کرم بیگی- مدیر کل طبقه‌بندی مشاغل- مزد و بهره‌‌‌وری

دستورالعمل نحوه محاسبه افزایش موضوع ناشی از ارتقاء طبقه (شغل) در مورد بند ۶ بخشنامه شماره 70811 مورخ 26‌‌‌‌؍11‌‌‌‌؍71 موضوع مصوبه مورخ 20‌‌‌‌؍11‌‌‌‌؍71 شورای عالی کار

شماره: 28504‌‌‌‌؍ن

تاریخ: 26‌‌‌‌؍11‌‌‌‌؍1371‌‌

‌‌‌الف: نحوه اجرای مربوط به آن دسته از کارگاه‌‌‌‌هایی که دارای طرح طبقه‌بندی مشاغل مصوب بوده و طرح‌‌های آنها قبل از سال ۱۳۶۰ به تصویب رسیده است.

1- چنانچه در ‌‌آیین‌نامه طرح طبقه‌بندی مشاغل کارگاه برای احتساب دستمزد شغل جدید کارگران افزایش یک یا چند پایه دستمزد قبلی وی پیش بینی شده باشد برای هر پایه مبلغ ۶۰ ریال در روز در نظر گرفته شود.

2- چنانچه در ‌‌آیین‌نامه طرح طبقه‌بندی مشاغل کارگاه برای احتساب دستمزد شغل جدید کارگر پرداخت ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌مابه‌التفاوت مبلغ ریالی طبقه قبلی و طبقه جدید پیش بینی شده باشد می‌باید ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌مابه‌التفاوت مبلغ ریالی پایه یک طبقه شغلی قبلی و طبقه شغلی جدید به وی پرداخت شود.

‌3- چنانچه هیچکدام از مفاد بند‌‌های (۱) و (۲) این دستورالعمل در ‌‌آیین‌نامه طرح طبقه‌بندی مشاغل کارگاه پیش بینی نشده باشد جهت تعیین تکلیف از اداره کل طبقه‌بندی مشاغل مزد و بهره‌وری وزارت کار و امور اجتماعی استفسار گردد.

 ‌‌‌ب: مبلغ ریالی اضافه مزد ناشی از ارتقاء طبقه (شغل) در کارگاه‌‌‌‌هایی که طبق نظام جدید ارزیابی مشاغل طرح تهیه گردیده از تاریخ تصویب طرح برابر دستورالعمل اجرایی طرح تعیین و پرداخت می‌گردد.

‌‌‌ج: پرداخت اضافه مزد ناشی از ارتقاء شغل در کارگاه‌‌‌‌هایی که فاقد طرح طبقه‌بندی مشاغل هستند می‌باید با توجه به ضوابط مزدی رویه و یا عرف کارگاه در گذشته انجام شود.

ابوالقاسم کرم بیگی- مدیر کل طبقه‌بندی مشاغل- مزد و بهره‌‌‌وری

دستورالعمل موضوع تبصره بند یک بخشنامه شماره 70811 مورخ 26‌‌‌‌؍11‌‌‌‌؍71 مقام وزارت راجع به نحوه افزایش مزد مبنا (مزد شغل و مزد سنوات) در مورد کارگاه‌‌‌‌هایی که دارای طرح طبقه‌بندی مشاغل طبق نظام ارزیابی مصوبه وزارت کار و امور اجتماعی می‌باشند

شماره: 28458‌‌‌‌؍ن

تاریخ: 26‌‌‌‌؍11‌‌‌‌؍1371‌‌

نحوه اجرای بند یک بخشنامه شماره 70811 مورخ 26‌‌‌‌؍11‌‌‌‌؍71 مقام وزارت کار و امور اجتماعی موضوع مصوبه 20‌‌‌‌؍11‌‌‌‌؍71 شورای عالی کار برای کارگاه‌‌‌‌هایی که دارای طرح طبقه‌بندی مشاغل بر طبق نظام ارزیابی مصوبه وزارت کار و امور اجتماعی می‌باشند در زمینه تعیین مزد مبنا (مزد شغل و مزد سنوات) به ترتیب زیر می‌باشد:

‌‌‌الف: مزد سنوات (پایه)

1- با توجه به اینکه مزد مبنا در مورد کارگران این واحدها متشکل از دو بخش مزد شغل (مزد گروه) و مزد سنوات می‌باشد لذا کل مزد سنوات هر یک از کارگران به ماخذ کل مزد سنواتی که در اسفندماه ۷۱ دریافت می‌داشته اند به میزان ۱۰ درصد از اول سال ۱۳۷۲ اضافه می‌شود. به عبارت دیگر کل مزد سنوات کارگر در اسفند ۱۳۷۱ در عدد 1‌‌‌‌؍1 ضرب و کل مزد سنوات وی را از اول فروردین ماه ۱۳۷۲ تشکیل می‌دهد. بدیهی است نرخ پایه مقرر در تبصره یک بند ۳ بخشنامه مذکور در سال ۱۳۷۲ برای کارگران مشمول طرح همان نرخ پیش‌بینی شده در دستورالعمل اجرایی طرح طبقه‌بندی مشاغل کارگاه بدون اعمال ضریب 1‌‌‌‌؍1 در آن می‌باشد.

تبصره- در کارگاه‌هایی که مزد مبنا (مزد شغل و مزد سنوات) را یکجا تعیین و در حکم مربوطه درج می‌نمایند به منظور تفکیک این دو بایستی با توجه به جدول مزدی که در اسفندماه ۱۳۷۱ داشته‌اند، با کسر مزد شغل (مزد شغل گروه مربوطه) از مزد مبنای کارگر، مزد سنوات وی را به دست آورند و به ترتیب فوق‌‌‌الذکر در زمینه افزایش آن عمل کنند.

‌‌‌ب: مزد شغل:

کارگاه‌های موضوع این دستورالعمل بایستی در اجرای بخشنامه مورد بحث، با اصلاح جدول مزد اسفندماه 1371 خود جدول مزد جدید برای طرح طبقه‌بندی مشاغل کارگاه تنظیم و مزد شغل کارگران را از اول سال ۱۳۷۲ به ماخذ مزد شغل‌‌های به دست آمده محاسبه نمایند. طریقه تهیه جدول مزد جدید به ترتیب زیر می‌باشد.

1- در صورتی که مزد شغل گروه یک جدول مزد در اسفندماه ۱۳۷۱ همان رقم ۲۲۶۷ ریال بوده باشد این رقم از ابتدای سال ۷۲ به رغم ۲۹۹۴ افزایش می‌یابد. چنانچه مزد شغل مزبور بیش از حداقل مزد قانونی بوده باشد آن را در عدد 1‌‌‌‌؍1 ضرب و با رقم 500 ریال جمع کرده و مزد شغل جدید گروه یک را به دست می‌آوریم (که در حقیقت همان حداقل مزد کارگاه خواهد بود).

2- ضریب ریالی جدول مزد کارگاه در 1‌‌‌‌؍1 ضرب و بدین ترتیب ضریب ریالی جدید نیز در اجرای بخشنامه مذکور حاصل می‌شود.

تبصره- در کارگاه‌‌‌‌هایی که دارای ضریب متغیر جدول مزد می‌باشند هر یک از ضرایب متغیر در 1‌‌‌‌؍1 ضرب می‌شوند و مبنای محاسبه مزد شغل‌‌های جدید قرار می‌گیرند.

‌3- با اعمال مزد شغل جدید مربوط به گروه یک (که با توجه به بند یک فوق‌الذکر به دست آمده) و ضریب ریالی حاصله، سایر مزد شغل‌ها را با استفاده از فرمول مربوطه به دست می‌آوریم. برای آشنایی بیشتر، پیوست این دستورالعمل روش تهیه جدول مزد یک کارگاه فرضی که دارای ضریب ثابت مزد می‌باشد، ارائه گردیده است.

تبصره- آن دسته از کارگاه‌‌‌‌هایی که در تعیین ضریب ریالی جدول مزد طرح طبقه‌بندی مشاغل آنان از فرمول رگرسیون استفاده شده می‌توانند در صورت لزوم طریقه تعیین مزد شغل‌‌های جدید را از این اداره کل استعلام نمایند.

‌‌‌ج: نتیجه:

با توجه به مواردی که ذکر شد، مزد مبنای هر کارگر از اول فروردین ماه سال ۱۳۷۲ عبارت از مجموعه مزد سنوات حاصله بر طبق محاسبات قسمت الف و مزد شغل حاصله بر طبق محاسبات قسمت ب این دستورالعمل خواهد بود.

ابوالقاسم کرم بیگی- مدیر کل طبقه‌بندی مشاغل- مزد و بهره‌‌‌وری

یک مثال فرضی برای تعیین مزد شغل‌‌های جدید در اجرای بخشنامه شماره 70811 مورخ 26‌‌‌‌؍11‌‌‌‌؍71

فرض کنیم که مزد شغل گروه یک در کارگاه مورد نظر در اسفندماه ۱۳۷۱ معادل ۲۵۰۰ ریال و ضریب ریالی جدول آن ۱۰ بوده باشد بدین ترتیب حداقل مزد کارگاه یا مزد گروه یک در اثر اجرای بخشنامه عبارت خواهد بود از: 250‌‌‌‌؍3 = 500 + (1‌‌‌‌؍1 × 500‌‌‌‌؍2)

و ضریب ریالی در اثر اجرای بخشنامه عبارت خواهد بود از:

11 = 1‌‌‌‌؍1 × 10

حال با استفاده از فرمول‌‌: y= a (x-20) +b

‌‌‌‌یا

مزد شغل گروه یک+ (اختلاف امتیاز آن گروه تا گروه یک) × ضریب ریال= مزد شغل هر گروه

سایر مزد شغل‌ها در گروه‌‌های بیست گانه به ترتیب زیر به دست می‌آیند:

مزد شغل (ریال در روز)	گروه
250‌‌‌‌؍3	1
3415=3250 +15×11	2
3580=3250 +30×11	3
3745=3250 +45×11	4
3910=3250 +60×11	5
4130=3250 +80×11	6
4350=3250 +100×11	7
4570=3250 +120×11	8
4845=3250 +145×11	9
5120=3250 +170×11	10
5450=3250 +200×11	11
5780=3250 +230×11	12
6110=3250 +260×11	13
6550=3250 +300×11	14
6990=3250 +340×11	15
7430=3250 +380×11	16
7980=3250 +430×11	17
8530=3250 +480×11	18
9190=3250 +540×11	19
9850=3250 +600×11	20

توضیح: اختلاف امتیاز‌‌های مندرج در جدول فوق یعنی اعداد 15، 30، 45، 60 و … در مورد کلیه کارگاه‌‌‌‌هایی که دارای طرح طبقه‌بندی مشاغل مصوب طبق نظام ارزیابی وزارت کار و امور اجتماعی هستند یکسان می‌باشد.