ماده ۳۴ قانون آیین دادرسی مدنی
تنظیم وکالتنامه
وکالت ممکن است به موجب سند رسمی یا غیررسمی باشد. در صورت اخیر، در مورد وکالتنامههای تنظیمی در ایران، وکیل میتواند ذیل وکالتنامه تایید کند که وکالتنامه را موکل شخصا در حضور او امضا یا مهر کرده یا انگشت زده است.
در صورتی که وکالت در خارج از ایران داده شده باشد باید به گواهی یکی از مامورین سیاسی یا کنسولی جمهوری اسلامی ایران برسد. مرجع گواهی وکالتنامه اشخاص مقیم در کشورهای فاقد مامور سیاسی یا کنسولی ایران به موجب آییننامهای خواهد بود که توسط وزارت دادگستری با همکاری وزارت امور خارجه، ظرف مدت سه ماه تهیه و به تصویب رئیس قوه قضائیه خواهد رسید.
اگر وکالت در جلسه دادرسی داده شود، مراتب در صورتجلسه قید و به امضای موکل میرسد و چنانچه موکل در زندان باشد، رئیس زندان یا معاون وی باید امضا یا اثر انگشت او را تصدیق نمایند.
تبصره- در صورتی که موکل امضا، مهر یا اثرانگشت خود را انکار نماید، دادگاه به این موضوع نیز رسیدگی خواهد نمود.
نکته ۱- اثبات وکالت:
وکالت وکیل از موکل باید در نظر دادگاه محرز باشد. با توجه به اینکه وکالت در دادگاه و یا خارج از آن داده شود، متفاوت است.
۱) وکالت در دادگاه
وکالت ممکن است در جلسه دادرسی داده شود؛ در این صورت مراتب در صورت جلسه قید و به امضای موکل میرسد.
قانونگذار، در اینجا، امضای موکل را کافی و امضای وکیل را غیرلازم دانسته، اما با انجام عملی مورد یا موارد وکالت داده شده از طرف وکیل که مستلزم امضای وی زیر برگهای مربوط میباشد، توافق طرفین احراز میشود.
در هر حال، تحقق وکالت منوط به قبول وکیل است (ماده ۶۵۷ قانون مدنی) و اگر وکیل بدون اعلام قبولی وکالت مفاد آن را اجرا کند، این اقدام حاوی قبول نیز هست، مشروط بر اینکه از وکالت آگاه باشد.
۲) وکالت خارج از دادگاه
وکالت خارج از دادگاه ممکن است به موجب موارد زیر باشد:
الف) وکالت به موجب سند رسمی یا غیررسمی:
در ایان صورت در سندی که توسط دفتر اسناد رسمی تنظیم شده یا سایر اسنادی که شرایط مندرج در ماده ۱۲۸۷ قانون مدنی را داراست، مشخصات موکل، وکیل انتخابی، موضوع وکالت و حدود اختیارات او تعیین میشود و معمولا توسط وکیل به مرجع مربوط تسلیم میگردد.
ب) وکالت به موجب سند غیررسمی:
در صورت وکالت به موجب سند غیررسمی، وکالت نامههای تنظیمی در ایران را باید از وکالت نامههای تنظیمی در خارج از ایران، از هم متمایز نمود.
⇐ وکالت نامههای تنظیمی در ایران:
صحت امضای موکل در وکالتنامه، چنانچه وکالت در ایران و به موجب سندغیررسمی داده شود، ممکن است توسط خود وکیل دادگستری در همان وکالتنامه تایید شود.
در مورد وکالتنامههای تنظیمی در ایران، وکیل میتواند ذیل وکالتنامه تایید کند که وکالتنامه را موکل شخصا در حضور او امضا یا مهر کرده یا انگشت زده است. اما تایید امضای موکل توسط وکیل مبین اعلام موارد مزبور است.
+ چنانچه موکل در زندان باشد، رئیس زندان یا معاون وی باید امضا یا اثر انگشت او را تصدیق نمایند. سایر مراجع و مقامات رسمی مذکور در ماده ۵۷ قانون آیین دادرسی مدنی، نیز در سایر موارد میتوانند امضای موکل را تصدیق نمایند.
+ در تمام مواردی که وکالت به موجب سند عادی (سند غیررسمی) داده شده، موکل میتواند امضا، مهر یا اثرانگشت خود را انکار نماید، که در این صورت دادگاه به این موضوع نیز رسیدگی خواهد نمود.
⇐ وکالتنامههای تنظیمی در خارج از ایران:
در صورتی که وکالت در خارج از ایران داده شده باشد باید به گواهی یکی از مامورین سیاسی یا کنسولی جمهوری اسلامی ایران برسد.
مرجع گواهی وکالتنامه اشخاص مقیم در کشورهای فاقد مامور سیاسی یا کنسولی ایران به موجب آییننامهای خواهد بود که توسط وزارت دادگستری با همکاری وزارت امور خارجه، ظرف مدت سه ماه تهیه و به تصویب رئیس قوه قضائیه خواهد رسید.[۱]