رای شماره 2420 مورخ 22؍9؍1401 ‌‌هیات عمومی دیوان عدالت اداری: کاهش ساعات کاری معلولان

رای شماره 2420 مورخ 22؍9؍1401 ‌‌هیات عمومی دیوان عدالت اداری در خصوص ابطال بند (الف) ماده (۳۹) آیین‌نامه استخدامی اعضای غیر ‌‌هیات علمی دانشگاه پیام نور، مصوب 25؍4؍1398 با موضوع کاهش ساعات کاری معلولان شدید و خیلی شدید

تاریخ دادنامه: 22؍9؍1401

شماره دادنامه: ۲۴۲۰

شماره پرونده: ۰۱۰۱۳۲۳

مرجع رسیدگی: ‌‌هیات عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی: آقای ابراهیم تاجی با وکالت خانم مهری مقصود نژاد

موضوع شکایت و خواسته: ابطال بند (الف) ماده ۳۹ آیین‌نامه استخدامی اعضای غیر ‌‌هیات علمی دانشگاه پیام نور مصوب 25؍4؍1398 ‌‌هیات امنای دانشگاه پیام نور

گردش کار:

خانم مهری مقصود نژاد به وکالت از آقای ابراهیم تاجی به موجب دادخواستی ابطال بند (الف) ماده ۳۹ آیین‌نامه استخدامی اعضای غیر ‌‌هیات علمی دانشگاه پیام نور مصوب 25؍4؍1398 ‌‌هیات امنای دانشگاه پیام نور را خواستار شده و در مقام تبیین خواسته اعلام کرده است:

موکل اینجانب کارمند دارای معلولیت جسمی حرکتی شدید شاغل در دانشگاه پیام نور مرکز بندر ترکمن می‌باشد که تاکنون به استناد ماده ۲۸ قانون حمایت از حقوق معلولین مصوب 20؍12؍1396، از ۱۰ ساعت کاهش ساعت کار هفتگی بهره مند بوده است. در بند (الف) ماده ۳۹ آیین‌نامه استخدامی اعضای غیر ‌‌هیات علمی مصوب پنجاه و دومین نشست ‌‌هیات امنای دانشگاه پیام نور مورخ 25؍4؍1398، کسر ساعت حضور معلولین به ۶ ساعت در هفته کاهش یافته است که خلاف نص صریح قانون فوق‌الذکر می‌باشد، لذا تقاضای ابطال آن را دارد.

شایان ذکر است که قبلاً طی دادنامه شماره ۹۸۰۹۹۷۰۹۰۵۸۱۲۴۳۰ مورخ 21؍8؍1398 ‌‌هیات عمومی دیوان عدالت اداری کاهش کسر کار هفتگی به چهار ساعت در بند (الف) ماده ۳۹ آیین‌نامه استخدامی اعضای غیر ‌‌هیات علمی، مصوب پنجاهمین نشست ‌‌هیات امنای دانشگاه پیام نور مورخ ۱۳۹۷؍۴؍۱۱ توسط ‌‌هیات عمومی دیوان عدالت اداری ابطال گردیده بود.

متن مصوبه مورد شکایت به شرح زیر می‌باشد:

آیین‌نامه استخدامی اعضای غیر ‌‌هیات علمی دانشگاه پیام نور مصوب ‌‌هیات امنای دانشگاه پیام نور

…….

ماده ۳۹: اعضای ذیل با درخواست شخصی و بر اساس دستورالعمل مصوب ‌‌هیات اجرایی دانشگاه از تقلیل ساعات کار بهره مند می‌شوند:

الف) عضوی که با تایید کمیسیون پزشکی توان بخشی تعیین نوع و تعیین شدت معلولیت سازمان بهزیستی کشور دارای معلولیت شدید یا خیلی شدید می‌باشد (۶ ساعت در هفته)”

در پاسخ به شکایت مذکور، مدیر کل دفتر امور حقوقی دانشگاه پیام نور به موجب لایحه شماره ۱۱۰۳؍۳۱۸۴۲؍د مورخ 29؍6؍1401 اعلام کرده است:

ماده ۱ احکام دائمی برنامه‌‌‌‌های توسعه کشور مقرر داشته است: «دانشگاه‌‌‌‌‌ها، مراکز و موسسات آموزش عالی و پژوهشی و فرهنگستان‌‌‌ها و پارک‌‌‌‌های علم و فناوری که دارای مجوز از شورای گسترش آموزش عالی وزارتخانه‌‌‌‌های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سایر مراجع قانونی ذی‌ربط می‌باشند، بدون رعایت قوانین و مقررات عمومی حاکم بر دستگاه‌‌‌‌های دولتی به ویژه قانون محاسبات عمومی کشور، قانون مدیریت خدمات کشوری، قانون برگزاری مناقصات و اصلاحات و الحاقات بعدی آنها و فقط در چهارچوب مصوبات و آیین‌نامه‌‌‌‌های مالی، معاملاتی، اداری، استخدامی و تشکیلاتی مصوب ‌‌هیات امنا که حسب مورد به تایید وزیران علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و در مورد فرهنگستان‌‌‌ها به تایید رییس جمهور و در مورد دانشگاه‌‌‌ها و مراکز آموزش عالی و تحقیقاتی وابسته به نیروهای مسلح به تایید رییس ستاد کل نیروهای مسلح می‌رسد، عمل می‌کنند.

همانطور که ملاحظه می‌فرمایند دانشگاه‌‌‌ها تابع مصوبات ‌‌هیات امنای خود می‌باشند. نظر به اینکه بند (الف) ماده ۳۹ آیین‌نامه استخدامی اعضای غیر ‌‌هیات علمی دانشگاه به تصویب ‌‌هیات امنای دانشگاه رسیده است لذا اقدام دانشگاه در راستای اجرای ماده ۱ احکام دائمی بوده و به صورت قانونی به تصویب رسیده است.

ضمن آنکه بر اساس مفاد ماده ۱ احکام دائمی، کلیه مصوبات ‌‌هیات امنای دانشگاه توسط ‌‌هیات امنای مرکزی (وزارت علوم) تصویب و برای اجرا به دانشگاه ابلاغ می‌شود. با عنایت به مراتب مزبور و نظر به اینکه مصوبه مورد ادعای شاکی از سوی ‌‌هیات امنای دانشگاه به تصویب رسیده و به تایید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری نیز رسیده و همچنین مصوبه فوق‌الذکر در چهارچوب مفاد ماده ۱ احکام دائمی بوده است، لذا از آن مقام محترم تقاضای رد شکایت شاکی مورد استدعاست.

‌‌هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 22؍9؍1401 با حضور رییس و معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.

رای ‌‌هیات عمومی

اولاً حکم مقرر در ماده ۱ قانون احکام دائمی برنامه‌‌‌‌های توسعه کشور مصوب سال ۱۳۹۵ که دانشگاه‌‌‌‌‌ها، مراکز و موسسات آموزش عالی و پژوهشی و فرهنگستان‌‌‌ها و پارک‌‌‌‌های علم و فناوری دارای مجوز از شورای گسترش آموزش عالی وزارتخانه‌‌‌‌های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سایر مراجع قانونی ذی‌ربط را از رعایت قوانین و مقررات عمومی حاکم بر دستگاه‌‌‌‌های دولتی مستثنی کرده، به منزله جوازی برای دانشگاه‌‌‌ها و موسسات مذکور در ماده فوق برای عدم تبعیت از قانون حمایت از حقوق معلولان که قانونی خاص و برای حمایت از معلولان است، محسوب نمی‌شود. ثانیاً در بند (ت) ماده ۱ قانون حمایت از حقوق معلولان مصوب 20؍12؍1396 کلّیه دستگاه‌‌‌‌های اجرایی موضوع ماده ۵ قانون مدیریت خدمات کشوری که دانشگاه‌‌‌ها نیز در زمره مصادیق آنها هستند، مشمول قانون مذکور اعلام شده اند. ثالثاً بر اساس ماده ۲۸ قانون حمایت از حقوق معلولان مصوب سال ۱۳۹۶: «دستگاه‌‌‌‌های مشمول مکلفند ساعات کار هفتگی شاغلان دارای معلولیت‌‌‌‌های شدید و خیلی شدید را ده ساعت کاهش دهند.» بنا به مراتب فوق، بند (الف) ماده ۳۹ آیین‌نامه استخدامی اعضای غیر ‌‌هیات علمی دانشگاه پیام نور مصوب 25؍4؍1398 ‌‌هیات امنای این دانشگاه که ساعات کاری معلولان شدید و خیلی شدید را به میزانی کمتر از ساعات مقرر در قانون کاهش داده، خلاف قانون و خارج از حدود اختیار است و مستند به بند ۱ ماده ۱۲ و ماده ۸۸ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ ابطال می‌شود.

رییس ‌‌هیات عمومی دیوان عدالت اداری- حکمتعلی مظفری