ماده ۵۶۹ قانون مدنی
مالی که جُعاله برای آن واقع شده است، از وقتی که بدست عامل میرسد تا به جاعل رد کند در دست او امانت است.
نکته ۱- حکم ماده ۵۶۹ قانون مدنی به ویژه در فرضی مصداق پیدا میکند و اهمیت مییابد که عامل عقد را فسخ میکند در حالی که مال متعلق جعاله نزد او است. در این صورت، باید به مقتضای امانت رفتار کند، وگرنه مسئول زیان ناشی از تقصیر خویش است: برای مثال، اگر موضوع جعاله حمل بار سنگینی در جاده کوهستانی باشد و امین در نیمۀ راه از قبول چنین زحمتی پشیمان شود، نمیتواند بار را در کوهستان رها سازد، زیرا امین دلسوز چنین رفتار نمیکند.[۱]
نکته ۲- ماده ۵۶۹ قانون مدنی جامع و کامل نیست زیرا منحصره ید عامل را نسبت به مالی که جعاله بر آن واقع شده، امانی تلقی نموده است. اما نسبت به اشیاء دیگری که مورد عقد جعاله نبوده؛ مانند وسیلهای که عامل جهت اجرای عقد، از جاعل میگیرد، قانون ساکت است، در حالی که با تکیه بر روح کلی مقررات مربوط میتوان امانی بودن ید عامل را نسبت به این اموال نیز شناخت.
نکته ۳- مسئولیت عامل محجور نسبت به اشیایی که به او سپرده شده است در صورتی که جاعل اموال خود را به مناسبت انجام عملی در اختیار شخص محجور قرار دهد و محجور آن را تلف کند، هرگاه مجنون باشد و جاعل با اطلاع از جنون، مال خود را به او تسلیم کرده باشد، مجنون مسئولیتی ندارد زیرا در این صورت، جاعل که سبب تلف مال محسوب میشود اقوی از مباشر یعنی مجنون است و چون خود اقدام بر ضرر خویش کرده، نمیتواند از مجنون چیزی مطالبه کند.