ماده ۹۲۷ قانون مدنی
فرض زوج و زوجه و خویشان مادری – عول
در تمام مواد مذکور در این مبحث، هر یک از زوجین که باشد، فرض خود را از اصل ترکه می‌برد و این فرض عبارت است از نصف اصل ترکه برای زوج و ربع آن برای زوجه.
مُتَقَرِّبین به مادر هم، اعم از اجداد یا کلاله، فرض خود را از اصل ترکه می‌برند.
هرگاه به واسطه ورود زوجه یا زوجه نقصی موجود گردد، نقص بر کلاله ابوینی یا ابی یا بر اجداد ابی وارد می‌شود.
+ متقربین: نزدیکان
+ کاستی ترکه در طبقه دوم:
اگر مجموع سهام وارثان بیشتر از ترکه باشد، در طبقه دوم نقص بر یک یا چند خواهر ابوینی یا ابی وارد می‌شود. بنابراین در طبقه دوم به دلیل آنکه سهم یک یا چند خواهر ابوینی یا ابی از بقیه بیشتر است، نقص بر آنان وارد می‌شود. البته به دلیل آنکه برادر ابوینی یا ابی و نیز اجداد ابی قرابت بر هستند (ماده ۸۹۷ قانون مدنی) و با وجود آن‌ها بحث کمبود ترکه موضوعیت ندارد، تحمیل نقص بر آنان بی‌معناست.[۱]
+ ورود زوج یا زوجه در طبقه دوم:
در صورت جمع شدن زوج یا زوجه با هر یک از وارثان طبقه دوم، زوج یا زوجه فرض اعلای خود را می‌برد، زیرا تنها وارثی که حاجب نقصانی زوج یا زوجه است، وجود فرزند برای متوفی است؛ در حالی که در طبقه دوم متوفی فرزندی ندارد.[۲]
۱. صفایی، سید حسین، وصیت، ارث، شفعه، ش۱۹۹، تهران، انتشارات سهامی انتشار.
۲. صفایی، سید حسین، وصیت، ارث، شفعه، ش۲۱۶، تهران، انتشارات سهامی انتشار.