ماده ۸۷۱ قانون مدنی

+ دیان: طلبکاران

نکته ۱- بنابر ظاهر ماده ۸۷۱ قانون مدنی عدم نفوذ مشروط به‌ عدم پرداخت دین است. پس از پرداخت دین، طلبکار نفعی در اقامه دعوای بطلان معاملات وارثان ندارد و به این استناد که معامله قبل از پرداخت دین انجام شده است نمی‌توان حکم به بطلان آن داد. به بیان دیگر، پرداخت دین معامله را نافذ می‌کند.[۱]

نکته ۲- تصرفات ورثه در ترکه از قبیل فروش و صلح و هبه و غیره نافذ نیست مگر بعد از اجازه بستانکاران و یا اداء دیون.(ماده ۲۲۹ قانون امور حسبی) و باید توجه کرد که قراردادهای مربوط به اداره ترکه (مانند اجاره و تعمیر) منوط به اجازه طلبکاران نیست.[۱]

بطور مثال، یکی از اقلام ترکه شخص متوفی، آپارتمانی است که ورثه او قرارداد شش ماهه‌ای را به منظور تعمیر آن با دیگری منعقد می‌کنند و پس از چند روز آن را به شخص ثالثی می‌فروشند. در صورتی که ورثه، دیون متوفی را پرداخت نکرده باشند، قرارداد تعمیر نافذ و قرارداد فروش غیرنافذ است. زیرا حکم‌ عدم نفوذ ناظر به تصرفات ناقل از قبیل فروش و صلح و هبه است که از وثیقه عمومی طلبکاران می‌کاهد و شامل قراردادهای مربوط به اداره ترکه (مانند اجاره و تعمیر) نمی‌شود.

نکته ۳- دعوای‌ عدم نفوذ تنها از طلبکار پذیرفته می‌شود و هیچ یک از دو طرف معامله نمی‌تواند به این بطلان استناد کند. بدین ترتیب، باید گفت معامله انجام شده بین دو طرف نافذ و در برابر طلبکاران «غیرقابل استناد» است.[۱]

نکته ۴- هرگاه قبل از پرداخت دیون متوفی، ورثه نسبت به اعیان ترکه معامله نمایند، آن معامله مادام که دیون متوفی تادیه نشده، غیرنافذ است.

نکته ۵- بیع اعیان ترکه توسط وراث در فرضی که دیونی به ترکه تعلق گرفته است، نافذ نیست و با تنفیذ طلبکاران یا پرداخت دیون آنها نافذ می‌شود.

نکته ۶- تصرفات حقوقی، حتی برای ادای بخشی از دیون نافذ نیست.

نکته ۷- تصرفات وراث (مثلا معاملات انجام یافته نسبت به ترکه) در ترکه قبل از ادای دیون، با اجازه دیان، نافذ است.