ماده ۸۱۷ قانون مدنی
در مقابل شریکی که به حق شفعه تملک میکند مشتری ضامن درک است نه بایع لیکن اگر در مواقع اخذ به شفعه مورد شفعه هنوز به تصرف مشتری داده نشده باشد شفیع حق رجوع به مشتری نخواهد داشت.
+ طبق این ماده، شفیع (شریکی که با استفاده از حق شفعه، سهم شریک دیگر را تملک میکند) در صورت مواجهه با مستحقٌ للغیر بودن مال (مال متعلق به شخص ثالث باشد)، باید به مشتری (خریدار اولیه) رجوع کند، نه بایع (فروشنده اولیه).
دلیل این امر آن است که در حق شفعه، شفیع مال را از مشتری تحویل میگیرد، نه از بایع. با وقوع بیع بین بایع و مشتری، رابطه مالکیت بایع با مال قطع شده و مشتری به عنوان مالک جدید شناخته میشود.
اما اگر در مواقع اخذ به شفعه مورد شفعه هنوز به تصرف مشتری داده نشده باشد شفیع حق رجوع به مشتری نخواهد داشت.
فرض کنید حسن و رضا در یک مغازه شریک هستند. رضا بدون اطلاع حسن، سهم خود را به علی میفروشد. حسن با استفاده از حق شفعه، سهم رضا را با پرداخت پول به علی پس میگیرد.
اگر بعدا معلوم شود رضا اصلا حق فروش نداشته (مثلاً سهم او متعلق به شخص دیگری بوده):
- حسن باید پولش را از علی (خریدار) پس بگیرد.
- علی هم باید به رضا (فروشنده فضول) مراجعه کند.
- اما اگر علی هنوز مغازه را تحویل نگرفته بود، حسن حق رجوع به مشتری (علی) نخواهد داشت.