دستورالعمل شماره (32) روابط کار: چگونگی بررسی درخواست تاسیس انجمن‌های صنفی کارگری و کارفرمایی
شماره: ۷۵۴۷۶ تاریخ: 1392/5/6
مدیران کل محترم تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان‌ها
سلام علیکم
در راستای دستیابی به اهداف وزارت متبوع، حذف بروکراسی زاید و تسهیل فرآیند‌ها، جلوگیری از اتلاف وقت ناشی از مکاتبات و با هدف ایجاد وحدت رویه و پیشگیری از تکرار سوالات و همچنین به منظور تفویض اختیارات حداکثری به ادارات کل اجرایی بر اساس سیاست‌های نظام، ضمن تاکید بر لزوم نظارت اداره کل سازمان‌های کارگری و کارفرمایی در خصوص تقاضاهای واصله جهت تاسیس انجمن‌های صنفی کارگری، (دستورالعمل چگونگی بررسی درخواست تاسیس انجمن‌های صنفی کارگری و کارفرمایی) به منظور اقدام لازم ابلاغ می‌گردد:
الف) رعایت ماده ۱۵ آیین‌نامه مربوط به انجمن‌های صنفی و تبصره‌های ذیل آن:
چنانچه در یک حوزه جغرافیایی (اعم از استان، شهرستان، بخش،… کشور) انجمن حرفه یا صنعت خاصی تشکیل شده باشد و تقاضای جدید مبنی بر تاسیس مشابه انجمن صنفی قبلی (به لحاظ فعالیت) در همان حوزه واصل گردد، انجمن صنفی به دلیل همگن بودن و مشترک بودن حوزه جغرافیایی قابل تشکیل نیست مگر اینکه:
۱- تقاضای جدید، تاسیس انجمن در سطح تخصصی‌‌تر از انجمن صنفی سابق باشد به عنوان مثال؛ چنانچه ابتدا انجمن صنفی کارگران ساختمانی تأسیس، سپس تقاضای جدید مبنی بر تاسیس انجمن صنفی کارگران گچ کار یا انجمن صنفی کارگران نقاش ساختمانی در همان حوزه جغرافیایی سابق مطرح گردد، تاسیس انجمن جدید در سطح تخصصی‌‌تر از انجمن اولی بوده و بلاما نع می‌باشد.
۲- تقاضای جدید، تاسیس انجمن صنفی در بخشی از حوزه جغرافیایی فعالیت انجمن صنفی سابق باشد. به عنوان مثال؛ چنانچه ابتدا انجمن صنفی شرکتهای ساختمانی در سطح کشور یا استان تشکیل شده باشد و متعاقبا انجمن صنفی شرکتهای ساختمانی استان یا شهرستان‌های آن استان، تقاضای تاسیس انجمن صنفی شرکتهای ساختمانی نمایند، منعی برای تاسیس انجمن صنفی جدید وجود ندارد.
در نتیجه، تاسیس انجمن صنفی جدید در دو حالت ذیل بلامانع می‌باشد:
اول– تخصصی‌‌تر بودن انجمن صنفی جدید به لحاظ کاری (ماهیت فعالیت).
دوم– محدودتر بودن حوزه جغرافیایی فعالیت انجمن صنفی جدید.
ب) احراز رابطه کاری (کارگر یا کارفرما بودن متقاضیان):
احراز رابطه کاری متقاضیان تشکیل انجمن صنفی کارگری یا کارفرمایی به شرح ذیل:
۱- جهت احراز کارفرما بودن متقاضیان، ارائه لیست بیمه کارگران قرارداد کار یا ارائه مدارک و یا دلایل دیگر دال بر کارفرما بودن متقاضیان الزامی می‌باشد. (منطبق با ماده ۲ قانون کار)
۲- جهت احراز کارگر بودن متقاضیان، ارائه قرارداد کار یا فیش حقوقی یا حکم کارگزینی یا ارائه مدارک و دلایل دیگر دال بر کارگر بودن متقاضیان الزامی می‌باشد. (منطبق با ماده ۳ قانون کار)
تبصره- در صورت ابهام در رابطه کارگری و کارفرمایی، ضروری است از مرجع تخصصی ذی‌ربط یعنی اداره روابط کار استان مربوط استعلام گردد.
ج) احراز شغل (نوع فعالیت) و همگن بودن:
۱- در زمینه کارفرمایی: جهت تشخیص دقیق نوع فعالیت و همگن بودن فعالیت متقاضیان (حقیقی یا حقوقی) و احراز اعتبار قانونی فعالیت؛ ارائه پروانه فعالیت یا مدارک معتبر قانونی (تحت عناوین مجوز، پروانه و نظایر آن) صادره از مراجع ذیصلاح قانونی الزامی می‌باشد.
تبصره- در صورت نیاز، از مراجع قانونی صادر‌‌‌کننده مجوز، استعلام کتبی صورت گیرد.
۲- در زمینه کارگری: جهت تشخیص دقیق نوع فعالیت و هم صنفی بودن متقاضیان و احراز اعتبار قانونی فعالیت، ارائه پروانه صلاحیت یا کارت مهارت فنی یا مدارک معتبر صادره از مراجع ذیصلاح قانونی و یا شواهد نشان دهنده نوع فعالیت (در مشاغلی که مشخصا مدارک صادر شده از طرف مرجع ذیصلاح وجود ندارد) الزامی می‌باشد.
د) لزوم رعایت دقیق نصاب‌های قانونی جهت تشکیل انجمن صنفی، (منطبق بر ماده دو آیین‌نامه).
ه) عنوان انجمن‌های صنفی مورد درخواست باید دقیق، جامع و مانع بوده، مطابقت عنوان مورد درخواست با مجوزهای فعالیت ارائه شده از سوی متقاضیان الزامی است. به طور مثال؛ در حالتی که موضوع درخواست تشکیل انجمن صنفی، صنایع نساجی می‌باشد، صرفاً تولید کنندگان منسوجات واجد شرایط عضویت می‌باشند و مثلاً تولیدکنندگان و یا تامین‌کنندگان ماشین‌آلات این صنعت و یا تولید کنندگان کیف و کفش نمی‌توانند در انجمن صنفی موصوف عضویت یابند. از سوی دیگر، هر عنوانی چه در مجوزهای ارائه شده نشان دهنده صنعت تولید منسوجات باشد، که باشد می‌کند.
همچنین این نکته مورد دقت قرار گیرد؛ در صورتی که متقاضیان تاسیس یک انجمن صنفی به لحاظ تعداد قابل توجه باشند، به منظور سهولت در حصول نصاب مجامع عمومی و سایر تشریفات قانونی، همچنین سهولت در ایجاد کانونهای تخصصی نسبت به هدایت متقاضیان به ایجاد تشکل‌های تخصصی‌‌تر به لحاظ حوزه کاری و یا محدودتر به لحاظ حوزه جغرافیایی اقدامات ترویجی صورت گیرد. به طور مثال؛
– ایجاد تشکل‌های تخصصی‌‌تر به لحاظ حوزه کاری: تاسیس انجمن صنفی کارگران ساختمانی در رشته‌های مختلف گچ کار، کاشی کار و نظایر آن، جایگزین تشکیل انجمن صنفی کارگران ساختمانی.
– ایجاد تشکل‌های با حوزه فعالیت محدودتر؛ تاسیس انجمن صنفی کارگران ساختمانی در سطح شهرستان و حوزه‌های جغرافیای کوچکتر جایگزین تشکیل انجمن صنفی کارگران ساختمانی استان.