ماده ۶۸۸ قانون مدنی

+ «ترامی» یا «تسلسل» در ضمان به موردی گفته می‌شود که شخصی از ضامن ضمانت کند و دیگری از ضامن دوم… و به همین گونه ضمانت‌ها ادامه یابد. در نفوذ این ضمان تردیدی وجود ندارد (ماده ۶۸۸ قانون مدنی). ولی آثار آن را در ضمان نقل ذمه یا ضم آن باید جداگانه بررسی کرد:

۱) در صورتی که ضمان بدون قید و شرط انجام پذیرد و اثر آن انتقال دین باشد، با نخستین ضمان، مضمون عنه بری می‌شود و دین بر عهده آخرین ضامن قرار می‌گیرد. پس، مضمون له تنها حق رجوع به او را دارد. ضامن پرداخت کننده نیز تنها به مضون عنه خود (ضامن پیش از او) رجوع می‌کند و ارتباطی با مضمون عنه اصلی ندارد. ماده ۷۲۲ قانون مدنی در همین زمینه اعلام می‌کند: «ضامنِ ضامن حق رجوع به مدیون اصلی ندارد و باید به مضمون‌عنه خود رجوع کند و به همین طریق هر ضامنی به مضمون‌عنه خود رجوع می‌کند تا به مدیون اصلی برسد».

۲) در صورتی که ضمانت‌ها به قید تضامن باشد، ذمه هر ضامن که بر شمار ضامنان افزوده شود ضمیمه ذمه آنان می‌شود. پس، مضمون له می‌تواند به مضمون عنه یا تمام ضامنان رجوع کند، مگر این که ضامنان وثیقه دین باشند که در این صورت ابتدا به مضمون عنه اصلی رجوع می‌شود.

اگر طلبکار مضمون عنه را ابراء کند همه ضامنان نیز بری خواهند شد، زیرا ذمه آنان فرع بر دین مضمون عنه است. همچنین، هرگاه نخستین ضامن ابراء شود، دیگران نیز برائت می‌یابند ولی مضمون عنه همچنان مدیون باقی می‌ماند، چراکه زوال وثیقه و فرع باعث زوال دین و اصل نمی‌گردد. به همین سیاق، اگر آخرین ضامن بری شود، دین دیگران باقی می‌ماند و ابراء هر ضامن باعث ابراء ضامنان پس از او است.