ماده ۲۵۶ قانون آیین دادرسی مدنی

عدم تهیه وسیله قرارهای معاینه و تحقیق محلی

عدم تهیه وسیله اجرای قرار معاینه محل یا تحقیق محلی توسط متقاضی، موجب خروج آن از عداد دلایل وی می‌باشد. و اگر اجرای قرار مذکور را دادگاه لازم بداند تهیه وسایل اجراء در مرحله بدوی با خواهان دعوا و در مرحله تجدیدنظر با تجدیدنظرخواه می‌باشد.

در صورتی که به علت عدم تهیه وسیله، اجرای قرار مقدور نباشد و دادگاه بدون آن نتواند انشاء رای نماید دادخواست بدوی ابطال و در مرحله تجدیدنظر، تجدیدنظرخواهی متوقف، ولی مانع اجرای حکم بدوی نخواهد بود.

تفسیر ماده ۲۵۶ قانون آیین دادرسی مدنی

نکته ۱- در فرض‌ عدم انجام تکلیف قانونی توسط خواهان و تهیه وسیله توسط خوانده، قرار ابطال دادخواست صادر نمی‌گردد. زیرا به هر حال وسیله تهیه شده است.[۱]

نکته ۲- در قانون تعیین جلسه دادرسی پس از اجرای قرار پیش بینی نشده و بنابراین پس از اجرای قرار، هرگاه پرونده آماده صدور رای قاطع باشد، دادگاه به آن اقدام می‌کند. این ترتیب اگرچه در سرعت دادرسی موثر است اما می‌تواند در عمل، حق طرفین را در ادای توضیح و حتی اعتراض به صورت جلسه تضییع نماید؛ به ویژه طرفی که در جلسه اجرای قرار حضور نداشته است.

بنابراین دادگاه مخصوصا در مواردی که یکی از اصحاب دعوا در جلسه اجرای قرار حضور نداشته، بهتر است فرصت و امکان توضیح و اعتراض احتمالی به صورت جلسه اجرای قرار را در اختیار طرفین قرار دهد.[۲]

نکته ۳- بطور مثال، اگر دادگاه بدوی راسا قرار تحقیق محلی صادر کند، تامین هزینه‌ها و وسایل اجرای قرار به عهده خواهان و اگر تامین نکند، ممکن است موجب صدور قرار ابطال دادخواست شود.

نکته ۴- بطور مثال،  دادگاه در دعوایی که به خواسته خلع ید از ملکی اقامه می‌شود، در پایان اولین جلسه دادرسی، قرار تحقیق و معاینه محل صادر می‌کند و این قرار اجرا می‌شود، در خصوص تکلیف دادگاه به تشکیل جلسه دادرسی، پس از اجرای قرارهای یاد شده، دادگاه مکلف نیست جلسه دادرسی تشکیل دهد.