ماده ۱۶۷ قانون آیین دادرسی مدنی
دعاوی ثلاثه در مال مشترک
در صورتی که دو یا چند نفر مال غیرمنقولی را به طور مشترک در تصرف داشته یا استفاده میکردهاند و بعضی از آنان مانع تصرف یا استفاده و یا مزاحم استفاده بعضی دیگر شود حسب مورد در حکم تصرف عدوانی یا مزاحمت یا ممانعت از حق محسوب و مشمول مقررات این فصل خواهد بود.
نکته ۱- مالی که ادعای تصرف سابقه بر آن شده، باید غیرمنقول باشد، البته تفاوتی نمینماید که متصرف مال غیرمنقول مربوط، آن را انفرادا یا مشترکا در تصرف داشته و در صورت اخیر، تفاوتی نمینماید که متصرف عدوانی، مزاحم یا ممانعت کننده از حق، از سایر متصرفین یا غیر آنها باشد.[۱]
نکته ۲- به عنوان مثال، دو نفر ملکی را در تصرف داشتهاند، یکی از ایشان با تعویض قفلها مانع تصرفات دیگری شده است. شخصی که از ملک اخراج شده است، دعوای رفع تصرف عدوانی طرح میکند. دادگاه رای بر تسلیم ملک به خواهان با ابقای تصرفات خوانده میدهد.
همچنین به این نکته توجه داشته باشید که چون در اینجا دو نفر مشترکا در ملک تصرف داشتند به همین دلیل تسلیم ملک به خواهان همراه با تصرف قبلی خوانده است یعنی هر دو همزمان تصرف خواهند داشت و نه اینکه خوانده را بیرون و خواهان متصرف شود.
نکته ۳- در صورتی که مال غیرمنقولی به نحو اشتراک در تصرف چند نفر باشد و بعضی از آنان مانع تصرف بعضی دیگر شود عمل آنان، در حکم تصرف عدوانی است و مشمول مقررات راجع به دعاوی تصرف عدوانی در قانون آیین دادرسی مدنی است.
۱. شمس، عبدالله، آیین دادرسی مدنی (دورهی پیشرفته)، ج۱، ش۶۳۴، انتشارات دراک.