ماده ۱۲۲۵ قانون مدنی
همین که حکم جنون یا عدم رشد یک نفر صادر و به توسط محکمه شرع برای او قیم معین گردید، مدعیالعموم میتواند حجر آن را اعلان نماید.
انتشار حجر هر کسی که نظر به وضعیت دارایی او ممکن است طرف معاملات بالنسبه عمده واقع گردد الزامی است.
نکته ۱- برای اشخاصی که به سن بلوغ یا رشد نرسیده اند، صدور حکم حجر لازم نیست، زیرا اصل عدم بلوغ و رشد است و حجر آنان استصحاب میشود، ولی بلوغ و رشد به عنوان دو وصف حادث باید اثبات شوند.
در صورت اختلاف، مدعی بلوغ و رشد باید ادعای خود را در دادگاه به اثبات رساند و در این صورت، دادگاه حکم به رفع حجر خواهد داد؛ اما در مواردی که علت حجر بعد از بلوغ و رشد حادث شده باشد، صدور حکم حجر ضروری است (مستنبط از ماده ۷۱ قانون امور حسبی)، زیرا در صورت تردید در زوال رشد میتوان به یقین سابق (رشد) عمل نمود، مگر اینکه خلاف آن، یعنی عدم رشد یا جنون، ثابت شود.[۱]
نکته ۲- فلسفه الزامی شدن انتشار حکم حجر این اشخاص آن است که دیگران از وضع آنان آگاه گردند و با شناخت کافی معامله نمایند. در واقع حفظ حقوق اشخاصی که با این گونه محجورین طرف معامله واقع میشوند ایجاب میکند که حجر آنان آگهی شود؛ اما در مورد دیگر محجورین، آگهی اختیاری است و ممکن است حسب مورد به تشخیص دادستان یا دادگاه به نشر آگهی اقدام شود.[۲]
۱. صفایی، سید حسین، اشخاص و محجورین، ش۲۶۴، انتشارات سمت.
۲. صفایی، سید حسین، اشخاص و محجورین، ش۲۶۵، انتشارات سمت.