ماده ۱۱۷۳ قانون مدنی

هرگاه در اثر عدم مواظبت یا انحطاط اخلاقی پدر یا مادری که طفل تحت حضانت اوست، صحت جسمانی و یا تربیت اخلاقی طفل در معرض خطر باشد، محکمه می‌تواند به تقاضای اقربای طفل یا به تقاضای قیم او یا به تقاضای رئیس حوزه قضایی، هر تصمیمی را که برای حضانت طفل مقتضی بداند، اتخاذ کند.

موارد ذیل از مصادیق عدم مواظبت و یا انحطاط اخلاقی هر یک از والدین است:

۱) اعتیاد زیان آور به الکل، مواد مخدر و قمار.

۲) اشتهار به فساد اخلاق و فحشاء.

۳) ابتلا به بیماری های روانی با تشخیص پزشکی قانونی.

۴) سوء استفاده از طفل یا اجبار او به ورود در مشاغل ضد اخلاقی مانند فساد و فحشاء، تکدی گری و قاچاق.

۵) تکرار ضرب و جرح خارج از حد متعارف.[اصلاحی مصوب ۱۳۷۶/0۸/۱۱]

تفسیر ماده ۱۱۷۳ قانون مدنی

+ شرایط حضانت در حقوق امروز:

۱) بلوغ:

بدیهی است که شخص نابالغ که خود نیاز به نگهداری دارد نمی‌تواند عهده دار حضانت شود.

۲) عقل:

کسی که نگاهداری طفل به او واگذار می‌شود باید عاقل باشد (ماده ۱۱۷۰ قانون مدنی).

۳) توانایی عملی:

در مورد این شرط نص صریحی در قانون دیده نمی‌شود؛ اما با استنباط از ماده ۱۱۷۳ قانون مدنی، اگر در اثر عدم مواظبت یا انحطاط اخلاقی کسی که حضانت با اوست صحت جسمانی یا تربیت اخلاقی طفل به خطر بیفتد، دادگاه می‌تواند حضانت را به دیگری واگذار کند.

پس معلوم می‌شود که در نظر قانونگذار توانایی بر مواظبت و نگاهداری طفل شرط حضانت است. البته لازم نیست که شخصی که عهده دار حضانت می‌شود شخصا توانایی نگاهداری طفل را داشته باشد، بلکه کافی است که بتواند به وسیله دیگری یا با سپردن طفل به یک موسسه مناسب و با مسئولیت خود، این کار را انجام دهد. در هر حال مسئولیت حضانت با کسی خواهد بود که قانونا مکلف به آن شده است.