رای وحدت رویه شماره 1546-1547 مورخ 30؍10؍1399: احتساب سابقه ایام خدمت سربازی در جبهه به عنوان مشاغل سخت و زیانآور
رای وحدت رویه شماره 1546-1547 مورخ 30؍10؍1399 هیات عمومی دیوان عدالت اداری در خصوص احتساب سابقه ایام خدمت سربازی در جبهه به عنوان مشاغل سخت و زیانآور
کلاسه پرونده: 9803110
شماره دادنامه: ۱۵۴۶- ۱۵۴۷
شماره پرونده: ۹۹۰۱۸۷۷ و ۹۸۰۳۱۱۰
تاریخ دادنامه: 30؍1؍1399
شاکی: سازمان بازرسی کل کشور- معاون نظارت و بازرسی دیوان عدالت اداری
گردش کار:
در خصوص دادخواست اشخاص به خواسته احتساب ایام حضور در جبهه در دوران سربازی به عنوان سابقه خدمت در مشاغل سخت و زیانآور، شعب دیوان عدالت اداری آراء معارضی صادر کرده‌اند.
گردش کار پرونده‌‌‌ها و مشروح آراء به قرار زیر است:
۱- شعبه ۴۸ بدوی دیوان عدالت اداری با موضوع دادخواست آقای رسول روشن‌مهر به موجب دادنامه شماره ۹۶۰۹۹۷۰۹۰۴۴۰۴۱۸۵- ۵؍۱۲؍۱۳۹۶ با این استدلال که: “حضور در جبهه در فواصل اشتغال در مشاغل سخت و زیانآور نمی‌باشد، نظر به اینکه وفق تبصره ۲ ماده ۱۴ قانون کار صرف حضور داوطلبانه در جبهه یا خدمت نظام وظیفه در جبهه، سخت و زیانآور تلقی می‌شود و بند ۱ماده ۱۲ آیین‌نامه مشاغل سخت و زیانآور در خصوص توالی سوابق می‌باشد نه اصل احتساب سابقه جبهه به عنوان سخت و زیانآور”، رای به ورود شکایت صادر کرده است.
رای مذکور به موجب دادنامه شماره ۹۷۰۹۹۷۰۹۵۶۸۰۱۳۸۴- ۱۰؍۵؍۱۳۹۷ در شعبه ۱۹ تجدید نظر دیوان عدالت اداری تایید شده است.
۲- شعبه ۳۷ بدوی دیوان عدالت با موضوع دادخواست آقای عسگری تقوایی به طرفیت سازمان تامین اجتماعی استان مرکزی به موجب دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۹۰۳۷۰۱۳۹۸- ۲۴؍۵؍۱۳۹۵ با این استدلال که:
مفاد تبصره ۲ ماده ۱۴ قانون کار که مقرر داشته خدمت در جبهه‌های جنگ حق علیه باطل به عنوان شغل سخت و زیانآور محسوب نموده است و با عنایت به ماده قانون تفسیر تبصره ۲ ماده ۷۶ قانون تامین اجتماعی که هر سال خدمت در مشاغل سخت و زیانآور ۵؍۱ سال سابقه برای بیمه شده لحاظ می‌شود، رای به ورود شکایت صادر کرده است.
رای مذکور به موجب دادنامه شماره ۹۶۰۹۹۷۰۹۵۵۵۰۲۱۶۹- ۱۵؍۶؍۱۳۹۶ در شعبه ۱۴ تجدید نظر دیوان عدالت اداری تایید شده است که البته به موجب درخواست اعمال ماده ۷۹ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری نسبت به این رأی، شعبه ۱۵ تجدید نظر دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره ۹۷۰۹۹۷۰۹۵۵۶۰۲۷۵۸- ۷؍۸؍۱۳۹۷ مورد پذیرش قرار نداده است.
۳- شعبه ۴۷ بدوی دیوان عدالت اداری با موضوع دادخواست آقای علیرضا زینل به طرفیت سازمان تامین اجتماعی (شعبه رودهن) به موجب دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۹۰۲۵۰۲۸۱۴- ۱؍۱۲؍۱۳۹۵ با استدلال زیر رای به ورود شکایت صادر کرده است:
مستند به ماده ۲۷ قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران مصوب سال ۱۳۹۱ مدت خدمت داوطلبانه جانبازان، رزمندگان، آزادگان و شهدا در جبهه قبل از استخدام و اشتغال در صورت تمایل جزء سنوات قابل قبول از لحاظ بیمه و بازنشستگی به ماخذ مشاغل سخت و زیانآور (یک به یک و نیم) محسوب میگردد. لذا با توجه به مستندات ارائه شده شاکی که حاکی از حضور نامبرده در جبهه می‌باشد در اجرای ماده ۱۰ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری شکایت به عمل آمده را وارد تشخیص و حکم به الزام سازمان طرف شکایت مبنی بر احتساب سوابق حضور داوطلبانه شاکی در جبهه به عنوان مشاغل سخت و زیانآور و افزایش سنوات بیمه‌ای ایشان صادر و اعلام می‌دارد.
رای مذکور به موجب دادنامه شماره ۹۶۰۹۹۷۰۹۵۵۵۰۴۱۹۲- ۵؍۱۲؍۱۳۹۶ در شعبه ۱۴ تجدید نظر دیوان عدالت اداری تایید شده است.
۴- شعبه ۱۶ بدوی دیوان عدالت اداری با موضوع دادخواست آقای حسین پیله فروش‌‌‌ها به طرفیت سازمان تامین اجتماعی قزوین به موجب دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۹۰۱۶۰۰۶۶۸- ۲۲؍۳؍۱۳۹۵ با استدلال زیر رای به رد شکایت صادر کرده است:
با عنایت به اینکه شاکی آقای حسین پیله فروش‌‌‌ها دلیل مدرک و مستندی که دلالت بر تایید اشتغال و کارکرد وی در مشاغل سخت و زیانآور توسط کمیته‌های استانی موضوع ماده ۸ آیین‌نامه اجرایی باشد ارائه ننموده است و مطابق ماده ۱۲ آیین‌نامه مشاغل سخت و زیانآور مصوب ۲۶؍۱۲؍۱۳۸۵ در صورتی حضور در جبهه جزو مشاغل سخت و زیانآور تلقی می‌شود که شاکی قبل از اعزام به جبهه در مشاغل سخت و زیانآور اشتغال داشته باشد که در مانحن‌فیه دلیلی ارائه ننموده است لذا شکایت مطروحه غیر موجه تشخیص و حکم به رد آن صادر و اعلام میگردد.
رای مذکور به لحاظ عدم تجدید نظرخواهی قطعیت یافت.
۵- شعبه ۵۰ دیوان عدالت اداری با موضوع دادخواست آقای محمد قلعه‌‌‌‌‌ای به طرفیت اداره کل تامین اجتماعی استان مرکزی به موجب دادنامه شماره ۹۷۰۹۹۷۰۹۰۳۷۰۱۸۱۴- ۲؍۸؍۱۳۹۷ با استدلال زیر رای به رد شکایت صادر کرده است:
مدعی قبل و بعد خدمت فاقد اشتغال و بیمه پردازی در مشاغل سخت و زیانآور بوده و به دلیل فقدان شرایط مقرر در بند (و) از شق اول ماده ۱۲ آیین‌نامه اجرایی بند ۵ جزء (ب) ماده واحده قانون اصلاح تبصره ۲ الحاقی ماده ۷۶ قانون اصلاح مواد ۷۲ و ۷۷ و تبصره ماده ۷۶ قانون تامین اجتماعی خواسته قابل اجابت نبوده لذا به استناد مطالب مرقوم و بند ۱ ماده ۱۰ و ماده ۶۵ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ حکم به رد شکایت مطروحه صادر و اعلام می‌نماید.
رای مذکور به لحاظ عدم تجدید نظرخواهی قطعیت یافت.
۶- شعبه ۳۲ بدوی دیوان عدالت اداری با موضوع دادخواست آقای نعمت اله محرابی محمودآبادی به طرفیت ۱- نیروی زمینی ارتش ۲- لشکر ۹۲ زرهی اهواز ۳- سازمان تامین اجتماعی یزد به موجب دادنامه شماره ۹۷۰۹۹۷۰۹۰۰۵۰۰۶۹۵- ۲۹؍۲؍۱۳۹۷ به شرح زیر رای صادر کرده است:
بر اساس ماده ۲۷ قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران مصوب ۲؍۱۰؍۱۳۹۱ مدت خدمت داوطلبانه جانبازان، رزمندگان، آزادگان و شهدا در جبهه قبل از استخدام و اشتغال در صورت تمایل جزء سنوات قابل قبول از لحاظ بیمه و بازنشستگی به مأخذ مشاغل سخت و زیانآور (یک به یک و نیم) محسوب میگردد. همچنین به موجب تبصره ۲ ماده واحده قانون اصلاح تبصره ماده ۱۴ قانون کار و الحاق یک تبصره به آن مصوب ۳۰؍۱؍۱۳۸۳ مقرر شده آن دسته از بیمه شدگانی که مشمول اصلاحیه تبصره ۲ ماده ۷۶ قانون تامین اجتماعی نظام هستند به شرط آن که خدمت نظام وظیفه خود را در جبهه‌های نبرد حق علیه باطل طی نموده یا حضور داوطلبانه در جبهه داشته باشند سوابق خدمت آنان جزء کارهای سخت و زیانآور محسوب شود. از طرف دیگر به موجب ابلاغیه شماره ۱۱؍۴۰؍۲۰۶- ۲۱؍۱۰؍۱۳۸۸ ستاد کل نیروهای مسلح، سه چهارم مدت خدمت وظیفه پرسنل نیروهای مسلح در جبهه و مناطق عملیاتی دوران دفاع مقدس، به عنوان خدمت داوطلبانه محسوب شده است. با توجه به اینکه به موجب کارت ایثار پیوست دادخواست شاکی به مدت ۱۸ ماه در مناطق جنگی و عملیاتی خدمت نموده که طبق ابلاغیه ستاد کل نیروهای مسلح سه چهارم آن داوطلبانه محسوب می‌شود، بنابراین به استناد مقررات مزبور و ماده ۱۱ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری حکم به ورود شکایت و الزام سازمان تامین اجتماعی به احتساب سه چهارم مدت خدمت نامبرده در جبهه به عنوان مشاغل سخت و زیانآور صادر میگردد و در خصوص شکایت به طرفیت نیروی زمینی ارتش و لشکر ۹۲ زرهی اهواز به لحاظ عدم توجه دعوی، مستند به بند (پ) ماده ۵۳ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری قرار رد شکایت صادر میگردد. این رای به استناد ماده ۶۵ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری ظرف بیست روز پس از ابلاغ قابل اعتراض در شعب تجدید نظر دیوان می‌باشد.
رای مذکور به موجب دادنامه شماره ۹۷۰۹۹۷۰۹۵۵۲۰۴۹۴۸- ۸؍۱۱؍۱۳۹۷ در شعبه ۲۴ تجدید نظر دیوان عدالت اداری تایید شده است که البته به موجب درخواست اعمال ماده ۷۹ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری نسبت به این رای، شعبه ۱۸ تجدید نظر دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره ۹۹۰۹۹۷۰۹۵۶۷۰۱۵۹۷- ۴؍۵؍۱۳۹۹ مورد پذیرش قرار نداده است.
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ۳۰؍۱۰؍۱۳۹۹ با حضور رییس و معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.
رای هیات عمومی
الف: تعارض در آراء محرز است.
ب: اولاً: بر اساس تبصره ۲ ماده ۱۴ قانون کار الحاقی مصوب ۳۰؍۱؍۱۳۸۳ مقرر شده است: «آن دسته از بیمه‌شدگانی که مشمول اصلاحیه تبصره ۲ ماده ۷۶ قانون تامین اجتماعی مصوب ۱۴؍۷؍۱۳۸۰ مجمع تشخیص مصلحت نظام هستند به شرط آن که خدمت نظام وظیفه خود را در جبهه‌های نبرد حق علیه باطل طی نموده یا حضور داوطلبانه در جبهه داشته باشند سوابق خدمتی آنان جزء کارهای سخت و زیانآور محسوب می‌شود.»
ثانیاً: بر اساس ماده ۲۷ قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران مصوب ۳؍۴؍۱۳۸۶ «مدت خدمت داوطلبانه جانبازان، رزمندگان، آزادگان و شهدا در جبهه قبل از استخدام و اشتغال در صورت تمایل جزء سنوات قابل قبول از لحاظ بیمه و بازنشستگی به ماخذ مشاغل سخت و زیانآور (یک به یک و نیم سال) محسوب میگردد. …»
ثالثاً: بر اساس ماده ۳ آیین‌نامه اجرایی ابلاغیه شماره ۱۱؍۴۰؍۲۰۶؍ط- ۲۱؍۱۰؍۱۳۸۸ ستاد کل نیروهای مسلح «سه چهارم مدت خدمت کارکنان پایور و وظیفه که توسط ارتش جمهوری اسلامی ایران، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، کمیته، شهربانی و ژاندارمری (نیروی انتظامی)، وزارت سپاه و وزارت دفاع و جهاد سازندگی سابق به جبهه و مناطق عملیاتی دوران دفاع مقدس اعزام شده اند، خدمت داوطلبانه تلقی میگردد…»
رابعاً: بر اساس رای شماره ۲۵۷- ۱۶؍۲؍۱۳۹۹ هیات عمومی دیوان عدالت اداری «… با توجه به اینکه افراد در طی دوره خدمت وظیفه، جزء کارکنان نیروهای مسلح محسوب می‌شوند، بنابراین تعیین میزان داوطلبانه بودن مدت خدمت کارکنان وظیفه حاضر در جبهه‌های دفاع مقدس که از سوی مراجع ذی‌ربط در نیروهای مسلح اعلام می‌شود مشمول بند ۳ آیین‌نامه اجرایی نحوه تعیین فوق‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌العاده ایثارگری، نشان‌‌‌ها و خدمات اداری در مناطق جنگ زده (موضوع بند ۲ ماده ۶۸ قانون مدیریت خدمات کشوری) بوده و … اختیارات فرماندهی معظم کل قوا در ارتباط با نیروهای مسلح محدود به قوانین نمی‌شود و اجرای دستورات معظمٌ‌له برای نیروهای مسلح لازم‌‌‌‌‌‌‌‌‌الاجرا است….» بنابراین مفاد ماده ۳ آیین‌نامه اجرایی ابلاغیه شماره ۱۱؍۴۰؍۲۰۶؍ط- ۲۱؍۱۰؍۱۳۸۸ ستاد کل نیروهای مسلح به تمامی افرادی که خدمت وظیفه خود را در جبهه گذرانده‌‌‌‌‌‌اند فارغ از اینکه جزو کارکنان پایور و وظیفه نیروهای مسلح باشند یا نباشند، تسری یافته است. بنا بر مراتب مذکور علی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌الاطلاق تمام مدت حضور داوطلبانه افراد در جبهه از لحاظ بیمه و بازنشستگی به مأخذ مشاغل سخت و زیانآور (یک به یک و نیم سال) محسوب می‌شود. همچنین سه چهارم مدت خدمت وظیفه افراد در جبهه، خدمت داوطلبانه تلقی و متعاقب آن جزء سنوات قابل قبول به مأخذ مشاغل سخت و زیانآور (یک به یک و نیم سال) محاسبه میگردد و این امر منوط به وجود سابقه اشتغال در مشاغل سخت و زیانآور قبل و بعد از حضور در جبهه نشده است،
بنابراین دادنامه‌های شماره ۹۵۰۹۹۷۰۹۰۳۷۰۱۳۹۸- ۲۴؍۵؍۱۳۹۵ شعبه ۳۷ بدوی که به موجب رای شماره ۹۶۰۹۹۷۰۹۵۵۵۰۲۱۶۹- ۱۵؍۶؍۱۳۹۶ شعبه ۱۴ تجدید نظر تایید شده و به موجب رای شماره ۹۷۰۹۹۷۰۹۵۵۶۰۲۷۵۸- ۷؍۸؍۱۳۹۷ درخواست اعمال ماده ۷۹ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری نسبت به رای مذکور مورد پذیرش قرار نگرفته، ۹۶۰۹۹۷۰۹۰۴۴۰۴۱۸۵- ۵؍۱۲؍۱۳۹۶ شعبه ۴۸ بدوی که به موجب رای شماره ۹۷۰۹۹۷۰۹۵۶۸۰۱۳۸۴- ۱۰؍۵؍۱۳۹۷ شعبه ۱۹ تجدید نظر تایید شده، ۹۷۰۹۹۷۰۹۰۰۵۰۰۶۹۵- ۲۹؍۲؍۱۳۹۷ شعبه ۳۲ بدوی که به موجب رای شماره ۹۷۰۹۹۷۰۹۵۵۲۰۴۹۴۸- ۸؍۱۱؍۱۳۹۷ شعبه ۲۴ تجدید نظر تایید شده و به موجب رای شماره ۹۹۰۹۹۷۰۹۵۶۷۰۱۵۹۷- ۴؍۵؍۱۳۹۹ شعبه ۱۸ تجدید نظر درخواست اعمال ماده ۷۹ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری نسبت به رای مذکور مورد پذیرش قرار نگرفته، مبنی بر وارد دانستن شکایت، در این حد به نحو صحیح و مطابق قوانین و مقررات صادر شده است. این رای به استناد بند ۲ ماده ۱۲ و ماده ۸۹ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ برای شعب دیوان عدالت اداری و سایر مراجع اداری مربوط در موارد مشابه لازم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌الاتباع است.
محمدکاظم بهرامی- رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری