رای وحدت رویه شماره ۲۹۷۴ مورخ 24؍10؍1398: حق بیمه دوره کارآموزی
رای وحدت رویه شماره ۲۹۷۴ مورخ 24؍10؍1398 هیات عمومی دیوان عدالت اداری با موضوع عدم پرداخت حق بیمه دوره کارآموزی از ناحیه کارفرما
شماره دادنامه: ۲۹۷۴
تاریخ دادنامه: 24؍10؍1398
شماره پرونده: ۹۸۰۳۸۵۴
اعلام‌کننده تعارض: آقای رحمان طالبی
گردش کار:
در خصوص دادخواست اشخاص به خواسته نقض آرای صادره از هیات‌های تشخیص و حل اختلاف کارگر و کارفرما در خصوص عدم پرداخت حق بیمه دوره کارآموزی از ناحیه کارفرما شعب دیوان آراء معارضی صادر کرده‌اند.
گردش کار پرونده‌ها و مشروح آراء به قرار زیر است:
الف: شعبه ۲۰ بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره ۹۲۰۹۹۸۰۹۰۰۰۲۷۱۵ با موضوع دادخواست آقای میریوسف حسنی اسکویی به طرفیت اداره کار و امور اجتماعی تبریز و به خواسته اعتراض به رای شماره ۱۷۵۸- 20؍12؍1391 صادره از هیات حل‌اختلاف و درخواست نقض آن به موجب دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۹۰۲۰۰۰۳۹۲- 16؍3؍1395 به شرح زیر رای صادر کرده است:
در خصوص دادخواست آقای میریوسف حسنی اسکویی در اعتراض به رای شماره ۱۷۵۸- 20؍12؍1391 با توجه به شرح شکایت شاکی و دفاع خوانده و اسناد و محتویات پرونده در اداره کار و اظهارات طرفین و توجه به مبانی صدور رای مورد اعتراض که استدلال نموده است شاکی در مدت مورد ادعا صرفاً مشغول تحصیل بوده است و تکالیف وی را خارج از شمول قانونی کار دانسته است. علی‌هذا ایرادی به رای صادره وارد نمی‌باشد حکم به رد شکایت شاکی نسبت به رای مورد اعتراض مستنداً به ماده ۶۳ قانون آیین دادرسی دیوان عدالت اداری صادر و اعلام می‌دارد. رای صادره با توجه به اقامتگاه اعلامی ظرف مهلت ۲۰ روز پس از تاریخ ابلاغ قابل تجدید نظر در شعب تجدید نظر دیوان عدالت اداری به درخواست هر یک از طرفین یا وکیل یا قائم مقام و یا نماینده قانونی آنها خواهد بود.
در اثر تجدید نظرخواهی از رای مذکور، شعبه ۱۹ تجدید نظر دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره ۹۶۰۹۹۷۰۹۵۶۸۰۰۰۴۳- 3؍5؍1396 با استدلال زیر چنین رایی صادر کرده است:
با توجه به محتویات پرونده ازجمله قرارداد بین دانشگاه تبریز و ماشینسازی تبریز و تصریح در ماده ۹ قرارداد به پرداخت هزینه کارآموزانی که ماشینسازی جذب می‌کند و همچنین ملاحظه اطلاعیه مرکز آموزش و تحقیق ماشینسازی تبریز که از جمله شرایط آن شرکت در آزمون ورودی و پرداخت کمک هزینه تحصیلی هر ماهه 000؍15 ریال و اشتغال کارآموزان در ایام فراغت از تحصیل در دانشگاه در کارگاه و سایر مدارک پیوست اعتراض تجدید نظرخواه موجه است. حکم به نقض رای معترضٌ‌عنه و سپس نقض و ابطال رای هیات حل‌اختلاف اداره کار به شماره ۱۷۵۸- 20؍12؍1391 و جهت ادامه رسیدگی به هیات مربوط با رعایت مقررات کار و اسناد طرفین صادر و اعلام می‌گردد. این رای قطعی است.
ب: شعبه ۱۹ بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره ۹۲۰۹۹۸۰۹۰۰۰۲۷۱۵۱ با موضوع دادخواست آقای جواد درخشان به طرفیت اداره کار و امور اجتماعی شهرستان تبریز و به خواسته نقض دادنامه شماره ۱۷۵۸-20؍12؍1391 هیات حل‌اختلاف به موجب دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۹۵۵۶۰۱۲۹۵- 28؍6؍1394 به شرح زیر رای صادر کرده است:
با عنایت به اوراق و محتویات پرونده و ملاحظه مفاد شکایت شاکی و ضمائم پیوست و پاسخ اداره مشتکی عنه به شماره ۱۰۳۲۹۳- 20؍12؍1392 و پرونده فنی مربوطه نظر به اینکه رای قطعی مورخ 20؍12؍1392 در حدوث اختلاف فی ما بین کارگر و کارفرما بر مبنای مقررات مواد ۱، ۲، ۳ و سایر مواد از قانون کار مصوب مجمع تشخیص مصلحت نظام حل و فصل گردیده و از جانب شاکی هم دلیل مؤثر و موجهی که مقتضی نقض یا ابطال و بی‌اعتباری رای معترضٌ‌عنه را فراهم آورد ارائه و ابراز نگردیده و از حیث رسیدگی شکلی و ماهیت امر اختلاف طرفین نیز ایرادی به رسیدگی معموله متصور نمی‌باشد در نتیجه با عدم احراز نقض قوانین و مقررات و یا مخالفتی با آنها در مبانی استدلال رای موضوع خواسته شکایت مطروحه را غیر موجه تشخیص و حکم به رد آن صادر و اعلام می‌نماید. این رای به استناد ماده ۱۰ و ۶۵ قانون دیوان عدالت اداری ظرف مهلت ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ قابل شکایت در شعب تجدید نظر دیوان عدالت اداری است.
در اثر تجدید نظرخواهی از رای مذکور، شعبه ۶ تجدید نظر دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۹۵۵۶۰۱۲۹۵- 28؍6؍1394 با استدلال زیر چنین رایی صادر کرده است:
با عنایت به محتویات پرونده نظر به اینکه آرای متعددی از هیات‌های تشخیص و حل‌اختلاف اداره کار و رفاه اجتماعی تبریز در خصوص شاکی صادر گردیده است و در رای ۱۵۳-12؍7؍1390 هیات حل‌اختلاف با احراز رابطه اشتغال و موضوع ماده ۱۴۸ قانون کار اشاره گردیده و با توجه به اینکه شاکی (تجدید نظرخواه) کارآموز بوده و به موجب ماده ۵ قانون کار مشمول مقررات کار بوده و تقاضایی در خصوص احراز رابطه کاری در آراء وجود دارد که از این حیث ضرورت بررسی و اظهارنظر نهایی در خصوص وجود رابطه کارگری و کارفرمایی احساس می‌گردد و به لحاظ وجود تعارضات در آراء مذکور تحقیقات لازم در نوع رابطه آنان با انجام تحقیقات ضرورت داشته لذا از این حیث دادخواست تقدیمی مبنی بر تجدید نظرخواهی از دادنامه ۱۹۰۰۹۰۴-6؍5؍1393 صادره از شعبه ۱۹ بدوی دیوان وارد تشخیص و در اجرای ماده ۷۱ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان مصوب ۱۳۹۲ حکم به نقض دادنامه صادره شعبه ۱۹ بدوی دیوان و نقض رای ۱۷۵۸- 20؍12؍1391 هیات حل‌اختلاف و رسیدگی مجدد با رعایت موارد مذکور و بررسی مستندات آنان و انجام اظهارات طرفین صادر و اعلام می‌گردد. رای صادره قطعی است.
ج: شعبه ۲۰ بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره ۹۲۰۹۹۸۰۹۰۰۰۲۷۱۴۷ با موضوع دادخواست آقای مسعود وندبلوری به طرفیت اداره کار و امور اجتماعی تبریز و به خواسته اعتراض به رای شماره ۱۷۵۸- 20؍12؍1391 صادره از هیات حل‌اختلاف و درخواست نقض آن به موجب دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۹۰۲۰۰۰۳۹۱- 16؍3؍1395 به شرح زیر رای صادر کرده است:
در خصوص دادخواست آقای مسعود وندبلوری در اعتراض به رای شماره ۱۷۵۸- 20؍12؍1391 با توجه به شرح شکایت شاکی و دفاع خوانده و اسناد و محتویات پرونده در اداره کار و اظهارات طرفین و توجه به مبانی صدور رای مورد اعتراض که استدلال نموده است شاکی در مدت مورد ادعا صرفاً مشغول تحصیل بوده است و تکالیف وی را خارج از شمول قانونی کار دانسته است علی‌هذا ایرادی به رای صادره وارد نمی‌باشد حکم به رد شکایت شاکی نسبت به رای مورد اعتراض مستنداً به ماده ۶۳ قانون آیین دادرسی دیوان عدالت اداری صادر و اعلام می‌دارد. رای صادره با توجه به اقامتگاه اعلامی ظرف مهلت ۲۰ روز پس از تاریخ ابلاغ قابل تجدید نظر در شعب تجدید نظر دیوان عدالت اداری به درخواست هر یک از طرفین یا وکیل یا قائم مقام و یا نماینده قانونی آنها خواهد بود.
در اثر تجدید نظرخواهی از رای مذکور، شعبه ۱۹ تجدید نظر دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره ۹۶۰۹۹۷۰۹۵۶۸۰۰۰۴۱- 3؍5؍1396 با استدلال زیر چنین رایی صادر کرده است:
با توجه به محتویات پرونده از جمله قرارداد بین دانشگاه تبریز و ماشینسازی تبریز و تصریح در ماده ۹ قرارداد به پرداخت هزینه کارآموزانی که ماشینسازی جذب می‌کند و همچنین ملاحظه اطلاعیه مرکز آموزش و تحقیق ماشینسازی تبریز که از جمله شرایط آن شرکت در آزمون ورودی و پرداخت کمک هزینه تحصیلی هر ماهه 000؍15 ریال و اشتغال کارآموزی در ایام فراغت از تحصیل در دانشگاه در کارگاه و سایر مدارک پیوست اعتراض تجدید نظرخواه موجه است حکم به نقض رای معترضٌ‌عنه و سپس نقض و ابطال رای هیات حل‌اختلاف اداره کار به شماره ۱۷۵۸- 20؍12؍1391 و جهت ادامه رسیدگی به هیات مربوط با رعایت مقررات کار و اسناد طرفین صادر و اعلام می‌گردد. این رای قطعی است.
د: شعبه ۱۹ بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره ۹۲۰۹۹۸۰۹۰۰۰۲۷۲۸۴ با موضوع دادخواست آقای رحمان طالبی به طرفیت اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی تبریز و به خواسته نقض رای شماره ۱۷۵۸- 20؍12؍1391 هیات حل‌اختلاف به موجب دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۹۰۱۹۰۲۸۸۴-23؍12؍1393 به شرح زیر رای صادر کرده است:
رسیدگی دیوان عدالت اداری به اعتراضات و شکایات از آراء و تصمیمات قطعی کمیسیون‌ها و هیات‌‌‌‌هایی مانند هیات تشخیص و هیات حل‌اختلاف کارگر و کارفرما منحصرا از حیث نقض قوانین و مقررات یا مخالف با آنها صورت می‌پذیرد. با بررسی دلایل و مدارک ابرازی شاکی و دفاعیات و دلایل طرف شکایت رای معترضٌ‌عنه مغایر قانون و مقررات یا دارای ایراد موثری که موجبات نقض را فراهم نماید تشخیص نمی‌گردد، بنابراین به استناد مواد ۱۵۷ الی ۱۶۲ قانون کار و بند ۲ ماده ۱۰ و ماده ۶۳ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری حکم به رد شکایت شاکی صادر می‌گردد. رای صادره به استناد ماده ۶۵ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ قابل تجدید نظرخواهی در شعب تجدید نظر دیوان عدالت اداری است.
رای مذکور به موجب رای شماره ۹۵۰۹۹۷۰۹۵۵۳۰۰۴۳۲- 6؍2؍1395 شعبه ۳ تجدید نظر دیوان عدالت اداری تایید شده است.
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 24؍10؍1398 با حضور رییس و معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.
رای هیات عمومی
الف: تعارض در آراء محرز است.
ب: نظر به اینکه شاکیان پرونده‌های موضوع تعارض ابتدا در قالب قرارداد کار در کارگاه مشغول شده‌اند و ضمن انجام کار دوره کارآموزی را طی کرده‌اند، بنابراین رابطه کاری بین آنان و کارفرما برقرار شده و موضوع مشمول حکم بند ۱ و قسمت اول تبصره ۱ ماده ۱۱۲ قانون کار است و مطابق بند الف ماده ۱۱۳ قانون مذکور، رابطه استخدامی کارگر در مدت کارآموزی قطع نمی‌شود و این مدت از هر لحاظ جزء سوابق کارگر محسوب می‌شود. بنابراین مطابق مواد ۱۴۸ و ۵ قانون کار ، حق بیمه این مدت توسط کارفرما بایستی پرداخت شود و به همین خاطر آراء شماره ۴۳-3؍5؍1396 و ۴۱- 3؍5؍1396 شعبه ۱۹ تجدید نظر دیوان عدالت اداری و رای شماره ۱۳۹۵- 28؍6؍1394 شعبه ششم تجدید نظر دیوان عدالت اداری در حدی که متضمن این استدلال می‌باشد صحیح و موافق مقررات قانونی است. این رای به استناد بند ۲ ماده ۱۲ و ماده ۸۹ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ برای شعب دیوان عدالت اداری و سایر مراجع اداری مربوط در موارد مشابه لازم‌الاتباع است.
رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری- محمدکاظم بهرامی