دستورالعمل شماره (26) روابط کار: صلاحیت محلی مراجع حل اختلاف کار
شماره: ۱۶۱۰۸۸ تاریخ: 1391/10/3
مدیران کل محترم تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان‌ها
سلام علیکم؛ همانگونه که مطلعید رسیدگی به دعاوی كار تابع ناشی از قانون کار در صلاحیت ذاتی مراجع حل اختلاف کار قرار دارد؛ لیکن در بین مراجع هم صنف، هم نوع و هم درجه نیز مرجعی صالح به رسیدگی است که دارای صلاحیت محلی لازم باشد؛ نظر به اینکه در خصوص صلاحیت محلی مراجع حل اختلاف سؤال‌هاي متعددی مطرح است و تعارض در رویه‌ها و برداشت‌ها در بعضي موارد موجب تضییع حقوق قانونی کارگران و کارفرمایان می‌گردد، لذا در جهت ایجاد وحدت رویه منطبق با موازین قانونی موارد مشروح ذیل جهت اطلاع و اجرا ابلاغ مي‌گردد:
1- به استناد مفاد بند (1) ماده (371) قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب سال 1379، صلاحیت محلی جزء قواعد اختیاری دادرسی محسوب شده و از قواعد آمره دادرسی به شمار نمي‌رود. بنابراین طرفین دعوی می‌توانند در خصوص محل اقامه دعوی توافق نمایند و توافق مزبور خلاف قانون محسوب نشده و صحیح می‌باشد.
2- طرفین دعوی حق دارند به استناد ماده (87) قانون فوق‌الذکر، نسبت به عدم صلاحیت محلی هيات تشخيص، فقط تا پایان جلسه اول دادرسی ایراد نمایند و چنانچه ایراد وارده بعد از پایان جلسه اول دادرسی بیان شود ترتیب اثری در جریان دادرسی نخواهد داشت.
3- در صورتی که طرفین دعوی به صلاحیت محلی ایراد ننمایند یا اینکه توافق کنند دعوایی را در مرجعی که صلاحیت محلی ندارد اقامه نمایند، هيات تشخيص می‌تواند به دعوای مزبور رسیدگی کرده یا از رسیدگی به دعوا به دلیل عدم وجود صلاحیت محلی صرف نظر نماید. تصمیم هيات تشخيص برای رسیدگی یا عدم رسیدگی به دعوای مزبور نیز باید در جلسه اول رسیدگی اتخاذ شود.
4- چنانچه هیات تشخیص صلاحیت محلی برای رسیدگی به دعوا نداشته باشد لیکن طرفین نیز تا پايان جلسه اول هيات تشخيص به صلاحیت مزبور ایراد ننمایند ايراد طرفین دعوا به امر مزبور در هیات حل اختلاف پذيرفته نيست و رای هیات تشخیص از این جهت صحیح می‌باشد.
5- اگر هیات تشخیص به دعوایی که صلاحیت محلی ندارد رسیدگی نماید و طرفین دعوا نیز تا پایان جلسه اول هيات تشخيص ایرادی در این زمینه بیان ننمایند، مرجع بالاتر نبايد به دليل عدم صلاحیت محلی رای هیات تشخیص را نقض نماید.
6- در صورتي كه هر يك از طرفين دعوا تا پايان جلسه اول دادرسي به صلاحيت محلي هيات تشخيص ايراد وارد نمايند، هيات تشخيص مكلف است قبل از ورود در ماهيت دعوا ابتدا به صلاحيت محلي رسيدگي نموده و در خصوص آن اظهار نظر نمايد. چنانچه هيات تشخيص صلاحيت محلي خود را نپذيرد مبادرت به صدور قرار رد دعوا نموده و پرونده را به مرجعی که صلاحیت محلی دارد می‌فرستد؛ لیکن چنانچه صالح به رسیدگی باشد با بيان استدلال از ترتيب اثر دادن به ايراد خودداري نموده و رسيدگي را در ماهيت ادامه مي‌دهد.
7- چنانچه هيات تشخيص صلاحيت محلي رسيدگي به دعوا را نداشته باشد و طرفين تا پايان جلسه اول رسيدگي هيات تشخيص به صلاحيت مزبور ايراد وارد نمايند، ليكن هيات تشخيص به ايراد مذكور توجه نكند و مبادرت به رسيدگي و صدور راي نمايد، بديهي است كه طرفين دعوا مي‌توانند نسبت به موضوع فوق در هيات حل اختلاف اقامه دعوا نمايند.
مدیران کل محترم تعاون، کار و رفاه اجتماعی مسئول حسن اجرای این دستورالعمل بوده و مفاد آن پس از ابلاغ به اطلاع کلیه کارشناسان و کارکنان ذی‌ربط رسانده شود.