جایگاه وصف سلامت زوجه در عقد نکاح

رأی خلاصه جریان پرونده

در تاریخ ۱۴۰۱/۲/۲۸ اقای م. م. به طرفیت همسرش خانم م. ق. دادخواستی به خواسته فسخ نکاح به علت تدلیس و فریب در ازدواج تقدیم نموده و در متن دادخواست توضیح داده که در تاریخ ۱۴۰۰/۶/۱۶ طبق سند ازدواج پیوست با خوانده ازدواج دائم نموده لیکن خوانده قبل از عقد مبتلا به بیماری دیابت نوع یک بوده که به اینجانب هیچگونه اطلاعی نداده است.و در حال حاضر نیز انسولین مصرف می نماید. و اینجانب را با تدلیس در ازدواج فریب داده است. دادخواست مطروح حسب الارجاع در شعبه *ثبت و مورد رسیدگی قرار می گیرد و در جلسه رسیدگی مورخ ۱۴۰۱/۳/۱۶ که با حضور زوجین تشکیل گردیده خواهان اظهار داشت عرایض به شرح دادخواست تقدیمی است.در تاریخ ۱۴۰۰/۶/۱۶ با خوانده عقد دائم نموده ام و در زمان عقد اطلاع از اینکه همسرم دیابت از نوع یک دارد. نداشته ام و نامبرده هیچ اطلاعی از این مریضی به اینجانب نداده است. لذا صدور حکم شایسته را دارم. خوانده اظهار داشت اینجانب دو ماه پس از عقد دیابت خود را به همسرم اعلام نمودم و همسرم بیان داشت مریضی برای هر انسانی می باشد. و اشکالی ندارد. و قضیه در همان زمان حل و فصل گردید.مضافا اینکه دیابت جزی اقسام فسخ عقد نکاح نبوده لذا تقاضای رد دعوی خواهان را دارم. تصویر دادنامه شماره *مورخ ۱۴۰۱/۲/۲۷ صادره از شعبه *حاکیست که به موجب قرار شماره *مورخ ۱۴۰۱ صادره از شعبه *در مورد شکایت زوج علیه زوجه و پدر و مادرش مبنی بر فریب در ازدواج قرار منع تعقیب صادر گردیده و قرار مذکور پس از اعتراض زوج طی دادنامه فوق الاشعار تایید شده است. سرانجام دادگاه ختم رسیدگی را اعلام و به موجب دادنامه شماره *مورخ ۱۴۰۱/۳/۱۹ پس از ذکر خواسته خواهان و اظهارات طرفین با اعلام اینکه ادعای خواهان با هیچ یک از موارد فسخ نکاح مندرج در ماده ۱۱۲۳ قانون مدنی منطبق نبوده و با فرض منطبق بودن ، یکی از شرایط فسخ نکاح فوریت می باشد. در صورتی که تاریخ عقد زوجین مورخ ۱۴۰۰/۶/۱۶ بوده و تاریخ تقدیم دادخواست فسخ نکاح مورخ ۱۴۰۱/۲/۲۸ می باشد. و همچنین زوجین در زمان وقوع عقد صفت خاصی را شرط ننموده اند تا مشمول ماده ۱۱۲۸ قانون مدنی بوده باشد. لذا دعوی خواهان را بلحاظ فقد ادله اثباتی غیر وارد تشخیص و حکم بر بطلان دعوی خواهان صادر نموده است. پس از ابلاغ رای صادره زوج در مهلت قانونی با تقدیم دادخواست نسبت به ان تجدیدنظرخواهی نموده که پس از تبادل لایحه و وصول پرونده به مرجع تجدیدنظر استان *حسب الارجاع در وقت فوق العاده به موضوع رسیدگی و طی دادنامه شماره *مورخ ۱۴۰۱/۵/۳۱ اعتراض تجدیدنظرخواه را غیرموجه و دادنامه تجدیدنظر خواسته را منطبق با موازین قانونی و فاقد ایراد اساسی تشخیص و به استناد ماده ۳۵۸ قانون ایین دادرسی مدنی و مواد ۱۱۲۳ و ۱۱۳۱ قانون مدنی ضمن رد تجدیدنظرخواهی تجدیدنظرخواه دادنامه تجدیدنظرخواسته را تایید نموده است. دادنامه اخیرالذکر در تاریخ ۱۴۰۱/۵/۳۱ به زوج ابلاغ شد و نام برده در تاریخ ۱۴۰۱/۶/۱۹ با تقدیم دادخواست نسبت به ان فرجام خواهی نموده که پس از طی تشریفات قانونی و وصول پرونده به دیوان عالی کشور جهت رسیدگی به این شعبه ارجاع گردیده است. دادخواست فرجامی به هنگام شور قرائت می گردد.
هیات شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید. پس از قرائت گزارش اقای ح. ع. عضو ممیز و ملاحظه اوراق پرونده مشاوره نموده چنین رای می دهد:

رأی متن رأی

رای شعبه
فرجام خواهی اقای م. م. نسبت به دادنامه شماره *مورخ ۱۴۰۱/۵/۳۱ شعبه *متضمن تایید دادنامه شماره *مورخ ۱۴۰۱/۳/۱۹ صادره از شعبه *که به موجب ان در مورد دعوی خواهان ( فرجام خواه ) به خواسته فسخ نکاح به لحاظ تدلیس و فریب در ازدواج حکم بر بطلان دعوی خواهان صادر گردیده است ، باتوجه به جامع اوراق پرونده وارد و موجه نیست. زیرا ، هر چند در ازدواج دائم سلامت جسمی و روحی هر یک از زن و مرد عرفا مقصود طرف مقابل بوده و حتی به فرض عدم تصریح ان در عقد عرفا شرط بنایی در عقد محسوب و فقدان این وصف در هریک از زن و مرد موجب حق فسخ نکاح برای طرف مقابل خواهد بود و همچنین با فرض اینکه بیماری زوجه ( دیابت ) جزی بیماری صعب العلاج یا غیر قابل علاج محسوب و زوجه به علت ابتلا به این بیماری در موقع عقد نکاح فاقد وصف سلامت جسمی که عرفا مقصود زوج و نیز شرط بنایی عقد بوده ، بوده باشد. و این بیماری خود را هم از زوج مخفی کرده باشد. و بر این اساس زوج ( فرجام خواه ) مطابق ماده ۱۱۲۸ قانون مدنی حق فسخ نکاح را داشته باشد. چون مطابق ماده ۱۱۳۱ قانون مدنی خیار فسخ فوری است.و چنانچه طرفی که حق فسخ دارد. پس از اطلاع به علت فسخ در مدت عرفی نسبت به اعمال خیار خود و فسخ نکاح اقدام ننماید. حق فسخ او ساقط خواهد بود و در ما نحن فیه عقد نکاح فیمابین زوجین در تاریخ ۱۴۰۰/۶/۱۶ منعقد گردیده و زوجه حسب الاظهار دو ماه بعد از عقد بیماری خود را به اطلاع زوج رسانیده است.و این اظهار زوجه هم مورد تکذیب زوج قرار نگرفته است.و زوج هم بعد از اطلاع خود از بیماری زوجه و علت فسخ نکاح بدوا مبادرت به طرح شکایت کیفری با موضوع فریب در ازدواج علیه زوجه و والدین او نموده و پس از صدور قرار منع تعقیب درباره انان از سوی دادسرای ذیربط و تایید ان در دادگاه کیفری دو ( شعبه *طی دادنامه شماره *مورخ ۱۴۰۱/۲/۲۷ متعاقبا در تاریخ ۱۴۰۱/۲/۲۸ مبادرت به تقدیم دادخواست فسخ نکاح در پرونده تحت امر نموده است. بنابراین چون زوج فرجام خواه حدود شش ماه بعد از اطلاع خود از علت فسخ نکاح و حق فسخ خویش مبادرت به تقدیم دادخواست فسخ نکاح نموده و لذا این اقدام نامبرده در فسخ نکاح خارج از مدت عرفی محسوب بوده و چون به فوریت عرفی نسبت به فسخ نکاح اقدام ننموده ، لذا حق فسخ او مطابق ماده ۱۱۳۱ قانون مدنی ساقط بوده و بر اقدام نامبرده در فسخ نکاح اثر حقوقی و قانونی مترتب نخواهد بود. ازاین رو دادنامه های بدوی و فرجام خواسته از حیث نتیجه با لحاظ مجموع اوراق و محتویات پرونده و اظهارات طرفین در جلسه دادرسی دادگاه نخستین و رسیدگی به عمل امده موجها و مطابق موازین و مقررات قانونی اصدار یافته و ایراد و اشکال موثر در تخدیش بر ارای مرقوم مترتب نبوده و اعتراض فرجام خواه در حد و کیفیتی نیست که بر استنباط و تشخیص دادگاه و مالا اساس دادنامه معترض عنه خلل و خدشه ای وارد و موجبات نقض ان را فراهم سازد و چون از حیث رعایت اصول و قواعد دادرسی ایراد موثری در نحوه رسیدگی دادگاه و صدور حکم مشهود نمی باشد. فلذا ضمن رد فرجام خواهی فرجام خواه به استناد مواد ۳۷۰ و ۳۹۶ قانون ایین دادرسی مدنی دادنامه فرجام خواسته نتیجتا ابرام می گردد.
شعبه *
رییس شعبه: ح. ع. مستشار: ح. م. ه. مستشار: م. ح. م.