اثر عدول از طلاق توافقی

رأی خلاصه جریان پرونده

در تاریخ ۱۴۰۰/۹/۹ خانم ز. د. ف. به طرفیت همسرش اقای س. ی. ج. دادخواستی به خواسته صدور حکم طلاق بلحاظ سوی رفتار خوانده به نحو ایراد ضرب و جرح و عدم پرداخت نفقه و مفارقت نامبرده به مدت ۵ سال تقدیم نموده که حسب الارجاع در شعبه *ثبت و مورد رسیدگی قرار می گیرد در جلسه رسیدگی مورخ ۱۴۰۰/۱۰/۳ که با حضور زوجین تشکیل گردیده هر یک از زوجین لایحه دفاعیه ای تقدیم نموده اند که پیوست پرونده گردیده است. خواهان در این جلسه اظهار داشت خوانده همسر دائمی بنده می باشد. در تاریخ ۱۳۹۳/۶/۶ عقد نکاح دائم نمودیم و در تاریخ ۱۳۹۵/۵/۲۷ ازدواج نمودیم و از تاریخ ۱۳۹۷/۳/۱۶ که اقا خانه را ترک کرد ما از هم جدا زندگی می کنیم فرزند مشترک نداریم موقع خواستگاری گفت که معافیت چشم دارد. بعد از عقد چند بار دعوا شد و در حین درگیری گفت معافیت به خاطر اعصاب و روان می باشد. و سال ۹۵ مرا مورد ضرب و جرح قرار داد که من شکایت نکردم و وی دو ماه بعد از عقد خانه اش را به نام مادرش زده بود ما با هم ۱۳ سال تفاوت سن داریم و از سال ۹۷ تاکنون اقدامی جهت بازگشت من نکرده است.و من قادر به ادامه زندگی مشترک با وی نیستم و خوانده در اجرای احکام گفته است.که زن مجدد گرفته است.من مهریه ام را اجرا گذاشتم ام و تاکنون ۴ سکه گرفته ام و الان سکه ها هر ۱۰ ماه یک سکه می باشد. من نمی خواهم با وی زندگی کنم و اگر ده سال هم بگذرد حاضر به زندگی با خواهان نیستم تقاضای صدور حکم طلاق به لحاظ عسر و حرج را دارم. سال ۹۷ حکم تمکین علیه من صادر شده است.ولی من حاضر به زندگی با وی نیستم و از زندگی با وی کراهت دارم. و در صورت صدور حکم طلاق مابقی مهریه و حقوق مالی را به زوج بذل می کنم. زوج دفاعا اظهار داشت ما با هم فامیل بودیم و رفت و امد خانوادگی داشتیم بعد از شروع زندگی خواهان در زندگی به من گفت که به زور پدرم با تو ازدواج کردم قد تو کوتاه است.من از تو خوشم نمی اید می خواهم همسرم برگردد. خواهان در ادامه اظهار داشت با توجه به توافق با خوانده خواسته را به طلاق توافقی تغییر می دهم و در قبال اجرای صیغه طلاق مابقی مهریه و سایر حقوق مالی ، نفقه ، نحله و اجرت المثل را به زوج بذل می کنم حق رجوع به مابذل را در صورت طلاق از خودم ساقط می کنم و این بذل مهریه شامل ۴ عدد سکه و سه دانگ منزل مسکونی که دریافت کرده ام نمی شود. خوانده اظهار داشت قبول مابذل می کنم شرایط فوق را قبول دارم. سپس دادگاه زوجین را به مرکز مشاوره خانواده معرفی نموده و پس از وصول گزارش و نظریه مرکز مشاوره که حاکی از توافق طرفین برای طلاق و عدم حصول سازش بین انان جهت ادامه زندگی مشترک بوده سرانجام دادگاه ختم رسیدگی را اعلام و پس از اظهار عقیده قاضی مشاور به موجب دادنامه شماره *مورخ ۱۴۰۰/۱۰/۲۶ پس از ذکر خواسته زوجین و توافقات انان و اعلام اینکه مساعی دادگاه و تلاش مرکز مشاوره خانواده در اصلاح ذات البین و تحکم مبانی خانواده موثر واقع نگردیده لذا باستناد مواد ۲۵ و ۲۶ و ۲۷ و ۳۴ قانون حمایت خانواده در اصلاح ذات البین و تحکیم مبانی خانواده موثر واقع نگردیده لذا باستناد مواد ۲۵ و ۲۶ و ۲۷ و ۳۴ قانون حمایت خانواده مصوب سال ۱۳۹۱ و مواد ۱۱۴۳ و ۱۱۴۵ و ۱۱۵۰ و ۱۱۵۱ قانون مدنی با لحاظ نظریه قاضی مشاور گواهی عدم امکان سازش جهت اجرای صیغه طلاق صادر و با توجه به توافق حاصله بین طرفین در مورد مابذل در قبال طلاق ، نوع طلاق را باین خلعی نوبت اول و نیز مدت اعتبار گواهی صادره را سه ماه از تاریخ قطعیت ان اعلام نموده است. پس از ابلاغ رای صادره زوج در مهلت قانونی با تقدیم دادخواست نسبت به ان تجدیدنظرخواهی نموده و صریحا اعلام داشته که به همسر خود علاقمند بوده و امکان جدایی از ایشان را ندارم. و ضمن عدول از توافقات فیمابین خود و همسرش تقاضای نقض دادنامه معترض عنه و مختومه شدن پرونده را نموده است.که پس از طی تشریفات قانونی و وصول پرونده بمرجع تجدیدنظر شعبه *وضوع رسیدگی و طی دادنامه شماره *مورخ ۱۴۰۱/۱/۷ با این استدلال که زوجه ابتدا به جهت ایجاد ادعای عسر و حرج برای وی درخواست صدور حکم طلاق نموده و در جلسه دادرسی بدوی پس از انجام مذاکرات زوج با مطلقه شدن زوجه موافقت نموده است.و جهت خواسته از طلاق عسر و حرجی به گواهی عدم امکان سازش توافقی تغییر داده شده است.و بر مبنای توافق طرفین گواهی عدم امکان سازش جهت اجرای صیغه طلاق با حضور طرفین صادر گردیده است.و هر چند زوج پس از صدور گواهی عدم امکان سازش و قبل از اجرای صیغه طلاق از توافقات انجام گرفته عدول نموده و انصراف زوج از توافقات انجام گرفته خللی به دادنامه صادره وارد نمی کند و در صورت پایبند بودن به توافقات ، طرفین می توانند صیغه طلاق را جاری نمایند لذا اعتراض تجدیدنظرخواه را غیروارد و دادنامه تجدیدنظرخواسته را منطبق با موازین قانونی تشخیص و به استناد ماده ۳۵۸ قانون ایین دادرسی مدنی دادنامه تجدیدنظرخواسته را تایید نموده است. دادنامه اخیرالذکر در تاریخ ۱۴۰۱/۱/۹ به زوج ابلاغ شد و نامبرده در تاریخ ۱۴۰۱/۱/۲۵ با تقدیم دادخواست نسبت به ان فرجام خواهی نموده که پس از تبادل لایحه و وصول پرونده به دیوان عالی کشور جهت رسیدگی به این شعبه ارجاع گردیده که در نوبت رسیدگی هیات شعبه به موضوع رسیدگی و طی دادنامه شماره *مورخ ۲/۵/۱۴۰۱ به شرح زیر انشای رای نموده است.
فرجا خواهی اقای س. ی. ج. نسبت به دادنامه شماره *مورخ ۱۴۰۱/۱/۷ شعبه *متضمن تایید دادنامه شماره *مورخ ۱۴۰۰/۱۰/۲۶ اصداری از شعبه *که به موجب ان براساس توافق زوجین گواهی عدم امکان سازش جهت اجرای صیغه طلاق صادر گردیده است ، با توجه به جامع اوراق پرونده وارد و موجه است. زیرا ، خواسته زوجه خواهان که به شرح دادخواست اولیه ( طلاق بعلت عسر و حرج ) بوده در جلسه اول دادرسی و در موقعیت قانونی به خواسته ( طلاق توافقی ) تغییر یافته و سرانجام به موجب دادنامه صادره از دادگاه بدوی براساس توافقات حاصله بین زوجین گواهی عدم امکان سازش جهت اجرای صیغه طلاق صادر گردیده است.و مادامیکه دادنامه مذکور به قطیت نرسیده عدول هر یک از زوجین از توافقات حاصله و انصراف از طلاق توافقی منع قانونی ندارد. و چون زوج بعد از صدور دادنامه بدوی در مرحله تجدیدنظر بشرح دادخواست تقدیمی از توافق حاصله جهت اجرای صیغه طلاق توافقی عدول نموده وبا عدول نامبرده از توافق فیمابین وانصراف وی از طلاق همسرش ، عملاطلاق توافقی موضوعا منتفی محسوب و مالا اجرای صیغه طلاق از سوی زوجه هم شرعا و قانونا ممکن و میسر نخواهد بود و باین ترتیب گواهی عدم امکان سازش صادره قابلیت اجرایی نداشته و در چنین شرایط و وضعیتی تایید دادنامه بدوی از سوی مرجع تجدیدنظر بدون توجه و ترتیب به مراتب مرقوم در فوق انشای گردیده ، بلحاظ عدم انطباق ان با موازین و مقررات قانونی قابلیت ابرام نداشته و لهذا مستندا به بند ۲ ماده ۳۷۱ و بند ج ماده ۴۰۱ قانون ایین دادرسی مدنی ضمن نقض ان رسیدگی مجدد به شعبه دیگر دادگاه تجدیدنظر استان *به عنوان شعبه همعرض ارجاع می گردد. پس از وصول پرونده به مرجع تجدیدنظر استان *حسب الارجاع وارد رسیدگی شده و اقای ح. ن. ک. وکیل پایه یک و مشاور حقوقی با تقدیم وکالتنامه از جانب زوجه اعلام وکالت نموده و در جلسه رسیدگی مورخ ۱۴۰۱/۸/۱ که با حضور طرفین تشکیل گردیده زوج تجدیدنظرخواه اظهار داشت من با طلاق همسرم مخالفم و همسرم را دوست دارم. زوجه تجدیدنظرخوانده اظهار داشت من به هیچ وجه حاضر به زندگی با ایشان نیستم اینجانب با زوج ۱۴ سال تفاوت سنی داریم و مدت ۵ سال است.که از ایشان جدا هستم و متارکه کرده ایم و با توجه به اینکه ایشان حاضر به طلاق توافقی نیستند تقاضای صدور حکم طلاق به جهت عسر و حرج می باشم و سپس دادگاه اظهارات وکیل زوجه را به تفصیل بیان گردیده و نیز پاسخ زوج را در صورتمجلس منعکس نموده و سرانجام با اعلام ختم رسیدگی به موجب دادنامه شماره *مورخ ۱۴۰۱/۸/۹ پس از انعکاس تجدیدنظرخواهی تجدیدنظرخواه و سیر مراحل دادرسی با توجه به مخالفت زوج با طلاق و اینکه زوجه خواسته خود را در اثنا دادرسی به طلاق توافقی تغییر داده و با فرض مذکور توجها به عدم توافق طرفین بر طلاق امکان صدور گواهی عدم امکان سازش جهت طلاق توافقی میسر نمی باشد. و با توجه به اینکه ادعای زوجه جهت وقوع وی در عسر و حرج نیز به جهت بلادلیل بودن مورد قبول دادگاه نمی باشد. لذا مستندا به ماده ۳۵۸ قانون ایین دادرسی مدنی دادنامه تجدیدنظرخواسته را نقض و حکم بر بطلان دعوی خواهان بدوی به خواسته گواهی عدم امکان سازش جهت طلاق توافقی صادر و اعلام نموده است. دادنامه اخیرالذکر در تاریخ ۱۴۰۱/۸/۱۶ به زوج و وکیل ایشان ابلاغ شد و سپس زوجه شخصا در تاریخ ۱۴۰۱/۹/۲۴ با تقدیم دادخواست نسبت به ان فرجام خواهی نموده که پس از تبادل لایحه و وصول پرونده به دیوان عالی کشور جهت رسیدگی به این شعبه ارجاع گردیده است. دادخواست فرجامی و لایحه جوابیه به هنگام شور قرائت می گردد.
هیات شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید. پس از قرائت گزارش اقای ح. ع. عضو ممیز و ملاحظه اوراق پرونده مشاوره نموده چنین رای می دهد:

رأی شعبه دیوان عالی کشور

فرجام خواهی خانم ز. د. ف. نسبت به دادنامه شماره *مورخ ۱۴۰۱/۸/۹ شعبه *که به موجب ان به لحاظ عدول زوج تجدیدنظرخواه از طلاق توافقی در مرحله تجدیدنظر ضمن نقض دادنامه صادره از دادگاه بدوی حکم بر بطلان دعوی خواهان بدوی ( فرجام خواه ) بخواسته صدور گواهی عدم امکان سازش جهت اجرای طلاق توافقی صادر گردیده است ، با توجه به جامع اوراق پرونده وارد و موجه نیست. زیرا ، خواسته تغییر یافته زوجه فرجام خواه که در مرحله بدوی مورد رسیدگی و صدور رای قرار گرفته صدور گواهی عدم امکان سازش جهت اجرای طلاق توافقی بوده و بعد از صدور دادنامه بدوی ، زوج در مرحله تجدیدنظرخواهی از توافق فیمابین خود و زوجه جهت اجرای طلاق توافقی عدول نموده و صریحا مخالفت خود را با طلاق همسرش اعلام نموده است. و چون عدول از طلاق توافقی قبل از قطعیت رای و اجرای ان منع قانونی نداشته ، لذا با توجه به عدول زوج از طلاق توافقی قبل از قطعیت دادنامه صادره ، خواسته زوجه فرجام خواه مبنی بر طلاق توافقی موضوعا منتفی بوده و چنانچه نامبرده بعلت و سبب دیگر از جمله عسر و حرج متقاضی طلاق از همسرش بوده باشد. ، این خواسته که در مرحله تجدیدنظر مطرح گردیده در پرونده حاضر قابلیت توجه و ترتیب اثر را نداشته و بایستی جداگانه و مطابق خواسته خود مبادرت به اقامه دعوی نماید. بنابراین دادنامه فرجام خواسته با توجه به اسباب توجیهی منعکس در ان و محتویات پرونده مطابق موازین و مقررات قانونی و با رعایت اصول و قواعد دادرسی اصدار یافته و ایراد و اشکال موثر در تخدیش بر دادنامه مرقوم مترتب نبوده و اعتراض فرجام خواه در حد و کیفیتی نیست که بر استنباط و تشخیص دادگاه و اساس دادنامه معترض عنه خلل و خدشه ای وارد و موجبات نقض ان را فراهم سازد. فلذا ضمن رد فرجام خواهی فرجام خواه به استناد مواد ۳۷۰ و ۳۹۶ قانون ایین دادرسی مدنی دادنامه فرجام خواسته ابرام می گردد.
شعبه *
رییس شعبه: ح. ع. مستشاران: ح. م. ه. – م. ح. م.