دستورالعمل شماره (28) روابط کار: حدود رسیدگی هیات تشخیص و هیات حل اختلاف کار
شماره: ۱۷۱۳۵۹ تاریخ: 1391/10/18
مدیران کل محترم تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان ها
سلام علیکم
نظر به اینکه در خصوص حدود رسیدگی هیات تشخیص و هیات حل اختلاف در بین کارشناسان روابط کار و مراجع مزبور ابهام‌هایی وجود دارد، بنابراین دستورالعمل ذیل برای ایجاد وحدت رویه در اجرا ابلاغ می‌گردد.
۱- هیات تشخیص مکلف است به تمامی خواسته‌های خواهان رسیدگی کرده و در خصوص هر یک از موارد نفیا و یا اثباتا اظهار نظر نموده و رای مقتضی صادر کند.
۲- هیات تشخیص نمی‌تواند در خصوص مواردی غیر از خواسته خواهان اظهار نظر کند و باید فقط در محدود خواسته یا خواسته‌های خواهان مبادرت به رسیدگی و صدور رای نماید.
۳- با عنایت به اصل دو مرحله‌ای بودن رسیدگی و به استناد مواد ۲ و ۳۶ آیین رسیدگی و چگونگی تشکیل جلسات هیات‌های تشخیص و حل اختلاف موضوع ماده ۱۶۴ قانون کار و همچنین ماده ۳۴۹ قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی، هیات حل اختلاف فقط نسبت به آنچه که مورد تجدید نظرخواهی است و در مرحله نخستین در هیات تشخیص مورد حکم قرار گرفته است، رسیدگی می‌نماید.
به عنوان مثال چنانچه خواسته کارگر کمک‌هزینه مسکن و کمک عائلهمندی باشد و هیات تشخیص فقط در خصوص کمک‌هزینه عائلهمندی رسیدگی نموده و در خصوص خواسته دیگر سکوت کرده باشد و مورد حکم آن هیات قرار نگرفته باشد؛ در صورتی که تجدید نظر خواه نسبت به هر دو خواسته (کمک‌هزینه مسکن و کمک‌هزینه عائلهمندی) اعتراض نماید، هیات حل اختلاف فقط می‌تواند نسبت به خواسته‌ای که در رای هیات تشخیص اظهار نظر شده و مورد حکم قرا گرفته (کمک‌هزینه عائلهمندی ) رسیدگی نماید و نمی‌تواند در خصوص کمک‌هزینه مسکن که در رای هیات تشخیص نسبت به آن هیچ اظهار نظری نشده، رسیدگی کند.
۴- به استناد ماده ۳۶ آیین رسیدگی، چنانچه در رای هیات تشخیص، تخلفات بارزی نسبت به مقررات آمره قانونی (قواعد آمره) صورت گرفته باشد، هیات حل اختلاف مکلف است در خصوص نقض قواعد آمره اتخاذ تصمیم نماید، اگر چه مورد اعتراض تجدید نظرخواه واقع نشده باشد.
۵– چنانچه هیات تشخیص به برخی از خواسته‌های خواهان نفیا یا اثباتا رسیدگی نکرده باشد و خواسته‌های مذکور در رای هیات تشخیص مسکوت مانده و مورد رسیدگی واقع نشده باشد، هیات حل اختلاف با توجه به توضیحات ارائه شده در بند ۳ نمی‌تواند در خصوص خواسته‌های مذکور رسیدگی نموده، بلکه باید تجدیدنظر خواه راهنمایی شود تا نسبت به موارد مذکور مجددا مبادرت به تقدیم دادخواست نماید؛ رسیدگی به دادخواست مزبور در هیات تشخیص خارج از نوبت و به طور فوری انجام خواهد شد.
۶– نظر به اینکه عدم توجه هیات تشخیص به تمامی خواسته‌های خواهان موجب اطاله دادرسی و طولانی شدن فرآیند رسیدگی می‌شود، لازم است تا به طور موکد به هیات‌های مذکور تذکر داده شود، تا نسبت به خواسته‌های خواهان نفیا یا اثباتا رسیدگی نمایند، در غیر این صورت، موضوع از مصادیق خلاف بین قانون محسوب شده و برابر مقررات با متخلفین برخورد خواهد شد.
۷- مدیران کل محترم تعاون، کار و رفاه اجتماعی مسئول حسن اجرای این دستورالعمل بوده و مفاد آن باید بلافاصله پس از ابلاغ به آگاهی کلیه مدیران، کارشناسان و کارکنان ذی‌ربط رسانده شود.